Нэвтрэх
Ашиглах заавар
ХУРЦ
1. Мохоогийн эсрэг утга, нарийн иртэй, үзүүртэй, шовх: хурц зэвсэг (даалт сайтай, ирт зэвсэг), дэлгэрэнгүй...
2. [шилжсэн] Хүний оюун ухаан сэргэлэн, маш хурдан сэтгэдэг: хурц зан (түргэн догшин зан) - Хөөрүү хурц зан нь, хөнгөн алиа явдал нь, хуучин дэлгэрэнгүй...
3. Үгийг хурдан бөгөөд оновчтой, ширүүн, тодорхой хэлдэг: хурц үг (онож хэлсэн үнэн үг) - Авхаалж самбаатай хурц хурдан үг яриа дэлгэрэнгүй...
4. Хараа сайн, нүд цогтой: хурц нүд (а. Хараа сайтай нүд - Гялтганасан хурц нүд нь үл мэдэг инээмсэглэжээ. дэлгэрэнгүй... б. Ширүүн, хөдөлгөөнтэй харцтай), хурц хараа (а. Юмыг алдалгүй харах гярхай харц - Хурц хараатай хар хөх нүд нь, зураг оролдон сурахад чухам зохицжээ. Ш.Гаадамба. Элбэг дээл; б. Ширүүн харц), хурц харц (а. Хараа сайтай нүд; б. Ширүүн харцтай нүд - Самбуу, Янжиндолгорын ширвэн харсан хурц харцанд далдиран нүүрээ буруулж суув. П.Хорлоо. Багш), хурц гярхай [хоршоо] (ширүүн гярхай харц) - Анчин хүний нүд хурц гярхай байдаг шүү дээ. Н.Банзрагч. Зам;
5. Зөрчил тэмцлийн ширүүн: хурц шүүмжлэх (ширүүн шүүмжлэх) - Нийтийн дотор гарсан дутагдлуудыг хурц шүүмжилсэн шог гараа гаргадаг дэлгэрэнгүй...
6. Гэрлийн, нүд гялбам байдал: хурц гэрэл (нүд гялбам, маш тод гэрэл) - Энд тэндгүй хурц гэрэл асаж, гэрэл зурагчны гэрэл дэлгэрэнгүй...
7. Өнгөний маш тод: хурц өнгө (алсаас ялгарам тод харагдах улаан, шар, цэнхэр зэрэг маш тод өнгө) - Нөгөө л элдэв гоёмсог эрээн дэлгэрэнгүй...
8. Идээний зүйлийн шандуурам их тостой, үнэр, ааг амт ихэдсэн нь: хурц амт (ааг нь ихэдсэн амт), хурц идээ (нүнжиг дэлгэрэнгүй...
9. Аливаа юмны ид чадал илүү, давуу, ирмүүн: хурц морь (хурдан, ирмүүн явдалтай сайн морь), хурц өвчин (цочмог дэлгэрэнгүй...
| хурц зэвсэг | даалт сайтай, ирт зэвсэг |
| хурц ир | хутга, сүх зэргийн даалт сайтай нарийн ир |
| хурц мэс | ир сайтай мэс |
| хурц өнцөг | тэгш өнцгөөс бага өнцөг |
| хурц тонгорог | ир сайтай тонгорог |
| хурц үзүүр | шовх үзүүр |
| хурц хутга | ир сайтай хутга |
| хурц шүд | иртэй, мохоо биш шүд |
| хурц илд билүүгүй бол даахгүй хурдан морь сойлгогүй бол давхихгүй | ажил хэрэгт бэлтгэл хэрэгтэй гэсэн санаа |
| хутга хэдий хурц боловч ишдээ тусгүй эмч мэргэн боловч биедээ тусгүй | загасчны морь усгүй гэдэгтэй адил утгатай |
| хурц зан | түргэн догшин зан |
| хурц хүн | а. Ухаантай хүн; б. Цэцэн цэлмэг, хэлэмгий хүн |
| хурц ухаан | санах сэрэх нь хурдан, цэцэн ухаан |
| хурц соргог | а. Хүний ухаан санаа нь юмыг ойлгож мэдрэхдээ түргэн; б. Ургамлын ургац сайн, шинэ нь |
| хурц сэргэг | өчүүхэн ч ажиг сэжгийг алдахгүй сэрэмжтэй |
| хурц сэргэлэн | маш ухаантай, сэргэлэн |
| хурц шалмаг | нэн хөнгөн гавшгай |
| хурц үг | онож хэлсэн үнэн үг |
| хурц хэлтэй | өгүүлэхдээ уран чадамгай үг яриатай |
| хурц нүд | а. Хараа сайтай нүд; б. Ширүүн, хөдөлгөөнтэй харцтай |
| хурц хараа | а. Юмыг алдалгүй харах гярхай харц; б. Ширүүн харц |
| хурц харц | а. Хараа сайтай нүд; б. Ширүүн харцтай нүд |
| хурц гярхай | ширүүн гярхай харц |
| хурц шүүмжлэх | ширүүн шүүмжлэх |
| хурц ширүүн | зөрчил тэмцэл, дайн байлдаан, мэтгээн маргааны ирмүүн |
| хурц гэрэл | нүд гялбам, маш тод гэрэл |
| хурц нар | маш тунгалаг өдрийн, шатам халуун илчтэй нар |
| хурц өнгө | алсаас ялгарам тод харагдах улаан, шар, цэнхэр зэрэг маш тод өнгө |
| хурц амт | ааг нь ихэдсэн амт |
| хурц идээ | нүнжиг ихтэй, шандуурам идээний зүйл |
| хурц өөх | маш тослог ихтэй өөх |
| хурц үнэр | ааг ихтэй үнэр |
| хурц халуун | а. Идэшний зүйлийн ааг амт хүчтэй нь; б. Юмны илч ихтэй нь |
| хурц шөл | тос нүнжиг ихтэй шөл |
| хурц морь | хурдан, ирмүүн явдалтай сайн морь |
| хурц өвчин | цочмог илэрч, хурдан хүндэрдэг өвчин |
| хурц явдалтай морь | ирмүүн, явдал сайтай морь |
| хурц шаламгай | хурд хүч сайтай |
| хурц улаан цэцэг | өнгө цусны адил улаан, уулын цавд ургадаг, салаа тармаг, цэцэг нягт, хоёр ба гурван сард цэцэглэнэ, урьдаар навч ургаж хойно цэцэглэх нь бий, бас цэцэглэсэн хойно нь навч ургах нь ч бий |
| хурц шар цэцэг | хурц улаан цэцгийн адил болоод өнгө шар, үнэр муухай, хортой нэг зүйл цэцэг |
Мэдээлэл
Бусад
Сошиал сайт
Толийн тухай
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он