I
1. Аливаа зүйлийг манаж, харгалздаг этгээд: харуул суулгах (хязгаар боомтын газар манаа байгуулах), дэлгэрэнгүй...харуул томилох (нэр цохон харуул хийлгэх), харуул харах (дайсныг сэрж сэргийлэх), харуул чангатгах (харуулын тоог нэмж, сонор сэрэмжийг нь дээшлүүлэх), харуулд гарах (манаанд гарах), харуулын байр (манааны байр), харуулын онгоц (харуул хийхэд хэрэглэх онгоц), харуулын цэрэг (манааны цэрэг) - Хэрмийн их хаалгыг харуулын цэргүүд нээж, сүйх тэрэг ойр дагалдах хүмүүсийг оруулан цэргүүдийг гадаа үлдээв. Ш.Нацагдорж. Мандхай цэцэн хатан., хүндэт харуул (а. Төрийн ямар нэг онцгой үйл явдлын үеэр ёслол хүндэтгэлийн ажиллагаанд оролцдог, тусгай бэлтгэгдсэн цэргүүд; б. Хүндэт хүний хөрөг, хөшөө бунхан зэргийг сахин хамгаалах харуул) - Чанга чанга алхлан ирэх хүндэт харуулын халаа солилцохыг харж, Кремлийн цагтай цагаа тааруулахад бахтай сайхан байдаг. М.Чойжил. Андын нутаг алсдахгүй., алтны харуул [түүх] (Манж Чин улсын үе буюу XVIII зууны сүүлийн хагаст Монгол нутагт алт эрдэнийн чулуу бусад ашигт малтмалыг ашиглахыг манж нар хориглон Засагт хан, Сайн ноён хан хоёр аймгийн нутагт орших Алтан ууланд гаргасан харуул), гэрийн харуул [түүх] (Хаант Орос улсын хилийн дагуу байгуулсан Манж улсын хил хязгаарын харуул), дотуур харуул [түүх] (Манж нар 1788 онд гэр харуул болон хошуу нутгийн зах нийлсэн газрыг давхар сэргийлэх зорилгоор байгуулсан харуул), харуул манаа [хоршоо] (эд зүйл, байшин барилга зэргийг харгалзан манах нь) - Соёл боловсрол ба хүний элбэрэлт ёсыг сахих эн тэргүүний харуул манаа мэт үзэгдэх юм нэг ч үгүй. Ж.Верн. Арван таван наст капитан;
2. Холын бараа харахаар өндөрлөг газар байгуулсан цонж:
харуулын цамхаг (алсын бараа ажиглан харах өндөрлөг тагт).
- харуул суулгах - хязгаар боомтын газар манаа байгуулах
- харуул томилох - нэр цохон харуул хийлгэх
- харуул харах - дайсныг сэрж сэргийлэх
- харуул чангатгах - харуулын тоог нэмж, сонор сэрэмжийг нь дээшлүүлэх
- харуулд гарах - манаанд гарах
- харуулын байр - манааны байр
- харуулын онгоц - харуул хийхэд хэрэглэх онгоц
- харуулын цэрэг - манааны цэрэг
- хүндэт харуул - а. Төрийн ямар нэг онцгой үйл явдлын үеэр ёслол хүндэтгэлийн ажиллагаанд оролцдог, тусгай бэлтгэгдсэн цэргүүд; б. Хүндэт хүний хөрөг, хөшөө бунхан зэргийг сахин хамгаалах харуул
- алтны харуул - Манж Чин улсын үе буюу зууны сүүлийн хагаст Монгол нутагт алт эрдэнийн чулуу бусад ашигт малтмалыг ашиглахыг манж нар хориглон Засагт хан, Сайн ноён хан хоёр аймгийн нутагт орших Алтан ууланд гаргасан харуул
... үргэлжлүүлэн харах ...- гэрийн харуул - Хаант Орос улсын хилийн дагуу байгуулсан Манж улсын хил хязгаарын харуул
- дотуур харуул - Манж нар 1788 онд гэр харуул болон хошуу нутгийн зах нийлсэн газрыг давхар сэргийлэх зорилгоор байгуулсан харуул
- харуул манаа - эд зүйл, байшин барилга зэргийг харгалзан манах нь
- харуулын цамхаг - алсын бараа ажиглан харах өндөрлөг тагт
Ижил үг
