1. Юмны хоёр тийш гарсан салаа: ацанд өлгөх (салаа үзүүртэй юманд өлгөх), дэлгэрэнгүй...ац шон (хуваагдаж салаа болсон шон) - Ац шон бүхэнд хазаар ногт өлгөсөн, айргийн том уяанаас архад хөхүүр дүүжилжээ. Д.Пүрэвдорж. Талын туяа., бууны ац (бууны ац хэлбэрт суурь), модны ац (модны салаалж ургасан хэсэг) - Ац модонд алтан эмээл тохох. ААЗ., ац адаг (гол мөрөн, ус нуур далайд салаалан цутгах хэсэг), ац туурайтан [амьтан] (хонь, үхэр зэрэг туурай нь хоёр хэлтэст амьтад);
2. Өвс хамах, овоолох зориулалттай хоёр салаа үзүүртэй, урт иштэй сэрээ:
модон ац (модоор хийсэн ац сэрээ),
дэлгэрэнгүй...төмөр ац (төмрөөр хийсэн ац сэрээ), өвсний ац (өвсний сэрээ);
3. [шилжсэн] Хоёрдмол, шийдэж ядсан, санаа тогтоогүй:
ац бодол (сэтгэл хоёрдож, шийдэж чадахгүй байгаа санаа),
дэлгэрэнгүй...ац будлиан (хоёрын хоорондох будлиан), ац утга (а. Далд битүү санаа; б. [хуучирсан] Үгийн салаа утга), ац таавар (олон утгатай таавар), ац нийлэх (а. Хэргийн учрыг хэдэн талаас нь нарийвчлан үзэж шийдэх; б. [түүх] Хошуу дамнасан хэргийг тал талаасаа хамтран мөрдөж эцэслэн тогтох, шийдвэр гаргах), ац хагалах (а. Санаа хоёрдоод шийдэж чадахгүй байгаа хэргийг нэг тийш болгон шийдвэрлэх; б. [түүх] Тухайн хэрэгтэн хэд хэдэн захиргаанд зэрэг харьяалагдаж байгаа нөхцөлд тус тусын захиргааны хуулиар ял оноох, шийтгэх; в. Хоорондоо холбоотой хэргийг тус тусад нь авч үзэж шийдвэрлэх), ац ярих (хоёрдмол утгатай ярих), *ацан шаа~ацан шалаа (а. [тоглоом] Шатрын ноён аль нэг бодтойгоо эсрэг талын бодны хөлд дайрагдаж, заавал бодоо өгч мултрах нөхцөлд орох; б. [шилжсэн] Хэрхэх тухай снаа хоёрдоод маш түвэгтэй болох), *ацан шалаанд орох (хаашаа ч үгүй болох, хэрхэхээ мэдэхээ болих), ац түрүүнцэр [ургамал] (урт найлзууртай, ишнийхээ үзүүрт сарвуулаг, түрүүрхүү залаатай, намгархаг нуга, эрэг дагуу ургадаг олон наст өвс), ац хайрс [ургамал] (цөл, заримдаг цөлийн бүсэд тохиолдох олон наст өвс).
- ацанд өлгөх - салаа үзүүртэй юманд өлгөх
- ац шон - хуваагдаж салаа болсон шон
- модны ац - модны салаалж ургасан хэсэг
- модон ац - модоор хийсэн ац сэрээ
- өвсний ац - өвсний сэрээ
- төмөр ац - төмрөөр хийсэн ац сэрээ
- ац адаг - гол мөрөн, ус нуур далайд салаалан цутгах хэсэг
- ац бодол - сэтгэл хоёрдож, шийдэж чадахгүй байгаа санаа
- ац будилаан - хоёрын хоорондох будилаан
- ац нийлэх - а. Хэргийн учрыг хэдэн талаас нь нарийвчлан үзэж шийдэх; б. [түүх] Хошуу дамнасан хэргийг тал талаасаа хамтран мөрдөж эцэслэн тогтох, шийдвэр гаргах
... үргэлжлүүлэн харах ...- ац таавар - олон утгатай таавар
- ац утга - а. Далд битүү санаа; б. [хуучирсан] Үгийн салаа утга
- ац хагалах - а. Санаа хоёрдоод шийдэж чадахгүй байгаа хэргийг нэг тийш болгон шийдвэрлэх; б. [түүх] Тухайн хэрэгтэн хэд хэдэн захиргаанд зэрэг харьяалагдаж байгаа нөхцөлд тус тусын захиргааны хуулиар ял оноох, шийтгэх; в. Хоорондоо холбоотой хэргийг тус тусад нь авч үзэж шийдвэрлэх
- ац ярих - хоёрдмол утгатай ярих
- ацан шаа ~ ацан шалаа - а. [тоглоом] Шатрын ноён аль нэг бодтойгоо эсрэг талын бодны хөлд дайрагдаж, заавал бодоо өгч мултрах нөхцөлд орох; б. [шилжсэн] Хэрхэх тухай снаа хоёрдоод маш түвэгтэй болох
- ацан шалаанд орох - хаашаа ч үгүй болох, хэрхэхээ мэдэхээ болих
- бууны ац - бууны ац хэлбэрт суурь
- ац туурайтан - хонь, үхэр зэрэг туурай нь хоёр хэлтэст амьтад
- ац түрүүнцэр - урт найлзууртай, ишнийхээ үзүүрт сарвуулаг, түрүүрхүү залаатай, намгархаг нуга, эрэг дагуу ургадаг олон наст өвс
- ац хайрс - цөл, заримдаг цөлийн бүсэд тохиолдох олон наст өвс
Ижил үг
