I  

1. Суух, хэвтэхэд зориулан дэлгэж тавих юм, дэвсдэг юмдэлгэрэнгүй... - Сурагчид хичээлийн гэрт орж ирэн шинэхэн цагаан эсгий дэвсгэр дээр эгнэн сууцгаав. П.Хорлоо. Багш., дэвсгэрийн сугсуурга (хүний хэвтэх дэвсгэрийн гадуурх даавуун бүрээс, даавуун дугтуй, углаа бөс), дэвсгэр хөнжил [хоршоо] (хөнжил дэвсгэр) - Нэн бас үнэхээр миний тоо төгсөж цаг тулсан бөгөөс хэдий эм үрээ дэрлэж дэвсгэр хөнжилд хэвтэвч мөн үхэхээс хэлтрэхэд бэрх болой. В.Инжаннаши. Хөх судар., гудас дэвсгэр [хоршоо] (хэвтэх, унтахад зориулсан зөөлөн хэрэглэл) - Майхнаа сайр дээрээс нүүлгэж хажуу эрэг дээр нь босгоод унтсан чинь өглөө нь гудас дэвсгэр доогуур үерийн ус халиад орж ирсэн байв. Д. Нямаа. Ерөөлийн үг одноос унадаг., олбог дэвсгэр [хоршоо] (дээр нь суух, унтах зориулалттай зүйл), ор дэвсгэр [хоршоо] (унтаж хэвтэх үед хучиж дэвсэх хэрэглэл, ор хөнжил, гудас сэлт), хөнжил дэвсгэр [хоршоо] (нөмөрч унтах, дэвсэж хэвтэх зүйл) - Хөрөнгө хогшил, хөнжил дэвсгэр хэрэглэдэггүй, архи уух нь гүйцэгддэггүй, түвэгтэй хүн байсан. С. Удвал. Их хувь заяа;

---

2. Орон нутаг: нутаг дэвсгэр [хоршоо] (тодорхой хил хязгаарын доторх газар нутаг) дэлгэрэнгүй...- Манай нутаг дэвсгэрийг газар зүйн байрлалаар нь хангай, хээр тал, говийн бүс гэж хувааж болох юм. Ж.Самбуу. Мал маллагааны арга туршлага., дэвсгэр зураг (дээрээс нь тодорхойлон үзүүлсэн хавтгай зураг, план), дэвсгэр аман аялгуу [хэл шинжлэл] (голлох аман аялгуу), газар дэвсгэр (газар нутаг);

---

3. Олон өнгө холимог юмны ар, голлох суурь өнгө: дэвсгэр будаг (суурь өнгө), дэвсгэр хөг (хөгжмийн бүтээлийн үндсэн дэлгэрэнгүй...хөг), дэвсгэр ус (далай, тэнгис, усан сангийн аль тохиромжтой хэсэгт сонгож тогтоосон хил хязгаартай усан талбай), улаан дэвсгэртэй хоргой (голлох суурь өнгө нь улаан хоргой) - Хөх торгон дэвсгэр дээр өнгө бүрийн хоргойгоор нааж утас ороож, шаглаж солонгоруулан урласан тэр бурханд үнэхээрийн үзэмжтэй. Ж.Дамдин. Үймээний жил;

---

4. Мөнгөн тэмдэгт цаас: тавтын дэвсгэр (цаасан мөнгөний тавтын нэгж), зуутын дэвсгэр (цаасан мөнгөний зуутын нэгж) дэлгэрэнгүй...- Гар зүсэм шажигнасан тавтын дэвсгэр гаргаж өглөө. Д.Мягмар. Нийлэх замын уулзварт;

---

5. Юмны чадал чинээ, бэл бэнчин - Тэр гуайнх хэзээний дэвсгэр сайтай айл. “Цог” сэтгүүл;

---

6. Төлөв байдал - Царайны нь дэвсгэр аажим аажмаар хэвийн байдалдаа орж байв. С.Лочин. Сэтгэлийн өнгө;

---

7. Үг, үеийн эцсийн гийгүүлэгч үсэг: дэвсгэр үсэг [хэл шинжлэл] (уйгаржин монгол бичгийн зөв бичих зүйд амьгүй орж болдог гийгүүлэгч дэлгэрэнгүй...үсэг), хатуу дэвсгэр хэл (хатуу гийгүүлэгчийн дэвсгэрлэсэн нь), дэвсгэр гишүүн (үг, үеийг эцэст орсон гишүүн), зөөлөн дэвсгэр (зөөлөн гийгүүлэгчийн дэвсгэрлэсэн нь);

---

8. Ерөнхий суурь мэдлэг: гадаад хэлний дэвсгэр сайтай хүн (гадаад хэлний үндсэн мэдлэг сайтай хүн) дэлгэрэнгүй...- Мэдлэг нэмэгдэн дэвсгэртэй болов. “Утга зохиол урлаг” сонин.

---

• дэвсгэрийн сугсуурга - хүний хэвтэх дэвсгэрийн гадуурх даавуун бүрээс, даавуун дугтуй, углаа бөс
• дэвсгэр хөнжил - хөнжил дэвсгэр
• гудас дэвсгэр - хэвтэх, унтахад зориулсан зөөлөн хэрэглэл
• олбог дэвсгэр - дээр нь суух, унтах зориулалттай зүйл
• ор дэвсгэр - унтаж хэвтэх үед хучиж дэвсэх хэрэглэл, ор хөнжил, гудас сэлт
• хөнжил дэвсгэр - нөмөрч унтах, дэвсэж хэвтэх зүйл
• нутаг дэвсгэр - тодорхой хил хязгаарын доторх газар нутаг
• дэвсгэр зураг - дээрээс нь тодорхойлон үзүүлсэн хавтгай зураг, план
• дэвсгэр аман аялгуу - голлох аман аялгуу
• газар дэвсгэр - газар нутаг
... үргэлжлүүлэн харах ...
дэвсгэр будаг - суурь өнгө
дэвсгэр хөг - хөгжмийн бүтээлийн үндсэн хөг
дэвсгэр ус - далай, тэнгис, усан сангийн аль тохиромжтой хэсэгт сонгож тогтоосон хил хязгаартай усан талбай
улаан дэвсгэртэй хоргой - голлох суурь өнгө нь улаан хоргой
тавтын дэвсгэр - цаасан мөнгөний тавтын нэгж
зуутын дэвсгэр - цаасан мөнгөний зуутын нэгж
дэвсгэр үсэг - уйгаржин монгол бичгийн зөв бичих зүйд амьгүй орж болдог гийгүүлэгч үсэг
хатуу дэвсгэр - хатуу гийгүүлэгчийн дэвсгэрлэсэн нь
дэвсгэр гишүүн - үг, үеийг эцэст орсон гишүүн
зөөлөн дэвсгэр - зөөлөн гийгүүлэгчийн дэвсгэрлэсэн нь
гадаад хэлний дэвсгэр сайтай хүн - гадаад хэлний үндсэн мэдлэг сайтай хүн

---

Ижил үг

Холбогдох зураг одоогоор алга байна.