Үндсэн мэдээлэл:

Хамаа бүхий үг Баруун гуут, Цогт уул
Төрөл Шашин
Цаг үе XVIII-XX зуун
Хэний хаанчлалын үед Тэнгэр тэтгэсэн
Сүмийн онцлог Анх дээдийн түмэн өлзийг бататгах шашин дэлгэрүүлэх хамаг амьтны тусын тулд Цогчин хурал тогтоож байв.
Байгуулагдсан он 1738 он
Үйл ажиллагаа нь зогссон 1937 он
Хаана байсан Сэцэн хан аймгийн Дархан вангийн хошуу
Сүмийг байгуулсан хүн Жүн ван Доржжалан

Дархан вангийн Гэлэгравжаалин хийд

Сэцэн хан аймгийн Дархан засгийн хошууны хийд

    Сэцэн хан аймгийн Дархан засгийн хошууны нутаг Баруун гуут, Цогт уул зэрэг газарт нутаглан суужээ. Анх Манжийн Тэнгэрийн Тэтгэсний гуравдугаар /1738/ онд Засаг жүн ван Доржжаланы/1732-1740/ үед дээдийн түмэн өлзийг бататгах шашин дэлгэрүүлэх хамаг амьтны тусын тулд Цогчин хурал тогтоож дараа нь засаг жүн ван Базарсад  /1740-1780/, Гончигжав /1781-1790/ Дарамшири /1790-1813/, Маньбазар /1814-1825/, Цэрэндорж /1825-1856/, Намжилдэндэв /1856-1901/, Жигжидсүрэн /1905-1907/, Намжилдэндэввандуйдорж /1907-?/ онд угсаа залгамжлан хошууг захирагсадын үед цанид, жүд, мамба, дүйнхор, ламрин, гүнрэг зэрэг хурал дацангууд байгуулжээ. Тэнгэр тэтгэсний гучдугаар онд /1765/ Цогчин хурлын дуганыг байгуулжээ. Мөн Олноо өргөгдсөний II онд Зурхайн дацанг байгуулжээ.

            Уг хийдийг 1937 оны хавар Дотоодыг хамгаалах газраас очиж тооллого хийсэн баримт буй. (С.Чулуун, Н.Маралмаа)

Ашигласан ном зохиол

МУТТА.
Монгол улсын шастир. II боть. УБ.,1997.

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол

Монголын хүрээ хийдийн түүх, (эмхтгэсэн Ч.Банзрагч, Б.Сайнхүү). Соёмбо принтинг. УБ., 2004
Монгол улсын шастир. II боть. УБ., 1997.
Майдар Д.Монголын түүх, соёлын дурсгалт зүйлс. Улсын хэвлэлийн газар. УБ., 1972
Монголын сүм хийдийн түүхэн товчоон. Адмон принтинг. УБ., 2009