Дашпунцаглин хийдийн туурь. Эх сурвалж: (http://www.mongoliantemples.org/index.php/en/)

Үндсэн мэдээлэл:

Хамаа бүхий үг Сант
Төрөл Шашин
Цаг үе XVIII зуун
Хэний хаанчлалын үед Энх-Амгалан
Сүмийн онцлог 10 орчим дацан, хуралтай, 100 лам хуврагатай байжээ
Байгуулагдсан он 1715 он
Үйл ажиллагаа нь зогссон 1930-аад оны дунд үе
Сүмийг байгуулсан хүн Засаг Цэнгүнжав

Цогтой засгийн хошууны Дашпунцаглин хийд

Түшээт хан аймгийн Цогтой засгийн хошууны хийд

    Түшээт хан аймгийн Цогтой засаг хошууны гол хийд Дашпунцаглин нь анх Энх-Амгалангийн тавин гуравдугаар /1715/ онд засаг Цэнгүнжавын үед байгуулагдсан байна. Тус хийд нь нийт 10 орчим дацан, хуралтай, 100 лам хуврагатай байжээ. Цогчин хурал болон Ганжуур, Ламрин, Жүд, Мамба, Нүгнэ зэрэг хурал номын сургуулиуд дараалан байгуулж Сант хэмээх газар нутаглуулан суулгаж, ном уншуулан буй. Мөн Манжийн Төр Гэрэлт хааны есдүгээр /1829/ онд засаг Жанчивдожийн үед Сорогчиддоржлин хэмээх хийд байгуулж Жүд, Ганжуур, Нархажид зэрэг хурал номын сургууль үйлдүүлж Дагмиддорж хэмээх нэрт уулын энгэрт нутаглуулжээ. Тус хийд  нь хошуу захирагч Чадраабал, түүний төрсөн дүү засаг улсын түшээ гүн Бадамлигдэнзулын үед нэлээд өргөжжээ.

    1930-аад оны дундуур бусад олон сүм хийдийн нэгэн адил устгагджээ. (С.Чулуун, Н.Маралмаа)

Ашигласан ном зохиол

Монгол улсын түүхийн төв архив. ФА-11. Д-1.ХН-374.
Монгол улсын шастир. II боть. УБ., 1997. Хэвлэлд А.Очир. З.Лонжид, Ц.Төрбат.

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол

Монголын сүм хийдийн түүхэн товчоон. Адмон принтинг. УБ., 2009