Түшээт хан аймгийн Дайчин бэйсийн хошуу одоогийн Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын нутагт Жаргалант хэмээх газар оршино.

    Анх "Манжийн Энх-Амгалангийн 36-р \1697\ оны гал үхэр жил бас барс сард байгуулаад уг хошууг дагуулан олгосон гол шүтээн бурхдыг залж, олон хуврагуудыг хуралдуулан хошууны шашин хуврагуудыг тэргүүлэн захирах хамба, да лам, дэд лам, дэмч, цогчин гэвхүй нарын тоо байгуулан тус тус тохоон хүлээлгэж  энэ хурал номыг залгамжлуулан хөгжүүлж өрнөөн дэлгэрүүлсээр бүхий явдлыг тэр цагийн таван жилийн эцэс тутам шинэчлэн үйлдэх эрийн тооны төөлүүр данс лугаа энэхүү дочитхурлын лам нарыг тодорхойлон Гадаад Монголын төрийг засах явдлын яамнаа мэдүүлэн данслуулж батлуулснаар ирсэн цагаас эхлэн одоо Монгол улсын 18-р \1928\ он шороон луу жилд хүртэл бүгд 232 онд хүрч мөн уул хошууны хурал ном сургуулийг дан ганцаар эрхлэн захирсаар буй. Мөн сүмийн дэргэд байх Гүнчин Жамъяншадав ламын игчооны Чойр дацан болвоос Чин улсын Төр Гэрэлтийн 29 дүгээр \1899\ он төмөр гахай жилд эхлэн цуглаж байгуулснаас нааш монгол улсын 18-р онд 78 он хүрчээ хэмээн бичжээ.

            Энэхүү Чойрын дацан нь тус хийдийн хамгийн том бөгөөд нэр хүнд бүхий ламтай сүм байв. Чойр дацангаас гадна Цанид, Зурхай зэрэг дацантай нийт 100 орчим лам хуврагатай байжээ. Тус хийдийг 1930 оны эхэн үед жасын эд хөрөнгийг нь хураан сүм хийдийг нураан зарим толгой лам нарыг баривчилжээ. Энэхүү дацангийн хэргэмтнүүдийн бичиг “Манай гол хийд Чойдонравжаалингийн гол шүтээн Гомбо, Махгал, Улаан сахиусыг шилжүүлэн залж сан хөмрөгийн хамт албадан нийлүүлж дайчлан аваачих хэмээн хэргэмтэн хэдэн хошууны тамгаас томилсон түшмэлийн хамт бүлэглэн ирсэнд манай сүмийн хуврагууд нутгийн олон хар шар ард нар нийлэлдэн бид нар язгуураас авралд нь шүтсэн нандин бурхан шүтээнийг ийнхүү эзэрхэгээр албадан дайчилсан ... амьтолгойхолбоно хэмээн бархиралдан... хэрэг будлиан үүсгэхэд хүрсэнд тэдний ирсэн этгээдүүдэд  хүчирхэн залж чадсангүй хойш буцацгаасан” хэмээн бичсэн буй.

            Тус хийдийн хурал номын үйл ажиллагааг сэргээн Дэлгэрцогт сумын ард олон өөрсдийн хөрөнгөөр зарим дуган дацанг сэргээн босгоод байгаа билээ. (С.Чулуун, Н.Маралмаа)