Чахундорж нь өөрийн эцэг Түшээт хан Гомбодоржийг ертөнцийн мөнх бусыг үзүүлэхэд 1655 онд хан ор залгамжилсан. Энэ үед Манж Чин улс хүчирхэгжсэн учир Чахундорж Сэцэн хан болон бусад ноёд язгууртнуудтай зөвлөлдөж эцсийн эцэст Манжийн хаанаас өөрийн хан хөвгүүд, дүү нараа ирүүлэн үйлчлүүлэхийг олон жил шахамдуулсныг хүлээн авахаас өөр замгүй болжээ. Ийм эгзэгтэй үед Засагт ханы ширээний төлөө тэмцэл хурцдаж, Халхын толгойлох ханы хувьд тэр үйл явдалд оролцохоос аргагүйд хүрсэн байна. Баруун талаас Зүүнгар улсын хаан Галдан бошигт Засагт ханы ширээний тэмцэлд оролцож Чахундоржтой илт сөргөлдөх болжээ. Энэ нь Манжийн хаанд аятай завшаан болж, үүнийг зохицуулах нэрийдлээр 1686 оны Заг, Байдрагийн Хүрэн бэлчирийн чуулганыг хийлгэжээ. Тус чуулган нь Халх, Зүүнгарын ноёдын хямралыг хэсэг зуур намжаасан байна. Гэвч эл чуулганыг хийлгэсэн Манжийн эрх баригчдын цаад санаа нь 1640 оны Монгол, Ойрадын чуулганы шийдвэрийг хүчингүй болгох, Халхын ноёдын хямралыг Манжид ашигтайгаар намжаах алхам хийх, Халхыг Зүүнгарын эсрэг тавих зорилготой байжээ. Харин Галдан уг чуулганы шийдвэрийг зүй бус үйлдэл гэж үзжээ. Тэрбээр Засагт хантай холбоогоо улам нягтруулж, Түшээт ханы эсрэг зэвсэг хөдөлгөх нь тодорхой байсан ч Чахундорж асуудлыг аль болохоор эе эвээр шийдэх, Манжийн эрх баригчдын хөлд сууж харьцангуй тусгаар байдлаа хадгалах бодолтой байв. Ингээд Засагт хан болон түүнтэй нийлсэн Дэгдэхэй мэргэн ахайг довтлон хороож улмаар цааш давшин ороод байсан боловч дайны ажиллагааг зогсоож, чуулган хийлгэх санал гаргажээ. Харин Галдан үүнийг зөвшөөрсөнгүй, 1688 оны хавар гурван түмэн цэрэг авч Халхын нутагт цөмрөн оржээ. Түшээт ханы цэрэг тосон байлдсан боловч ялагджээ. Өндөр гэгээн өөрийн шавь нартайгаа Галдангийн түрэмгийллээс зугтаж Өвөр Монголын Авганарын нутагт очжээ. Галдангийн цэрэг Халхад лам нарыг нь засаж хөгнөх зэргээр харгислал үйлдэв. Чахундорж Галдан бошигттой 1688 оны намар Олгой нуурын орчим шийдвэрлэх тулалдаан хийсэн боловч ялагдсан байна. Чингээд Өндөр гэгээний араас очиж, Сүнид аймгийн нутгийн хойд зах Ар элстэй гэдэг газар чуулж, Манжид дагаар орох шийдвэрийг аргагүйн эрхэнд гаргасан байна. 1691 онд Долон нуурын чуулганаар Халхыг Манжид дагаар оруулах ёслолыг үйлджээ.

    Чахундорж хойт хөрш Орос улстай холбоо тогтоох, газар нутгийн маргааныг шийдвэрлэх гэж хэд хэдэн удаа чармайсан боловч үр дүнд хүрээгүй юм. Манжид дагаар орох үед Галдан бошигт оросуудтай холбоо тогтоон, Чахундоржийн Орост хандах арга замыг мухарласан байжээ. Иймээс Манж Чин улсыг бараадахаас аргагүй болжээ. Чахундоржийг зарим тулгар бичигт “Самуун цагийн Сайн хаан” гэж тэмдэглэсэн байна. Чахундорж 1697 онд Монголын голомт газраа буцан ирж, Орхон, Туулын саваар нутаглаж байгаал 1699 онд хорвоогоос хальсан байна. (Ж.Болдбаатар)