Мянгадын дайчин засгийн хошуу (Үнэн зоригт хан аймаг)
Үндсэн мэдээлэл:
| Адил утгатай үг | Ховдын сайдын харьяа мянгадын бүгдийн даргын хошуу, Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан аймгийн Мянгадын Дайчин засгийн хошуу, Чандмань уулын аймгийн Мянгадын Хөхий уулын хошуу, Чандмань уулын аймгийн Баянчандмань уулын хошуу |
| Төрөл | Хошуу |
| Цаг үе | 1766-1931 он |
| Хэний хаанчлалын үед | Тэнгэрийн тэтгэсэн |
| Харьяалал | Ховдын сайд, Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан |
| Байгуулагдсан он цаг | 1766 |
| Татан буугдсан он цаг | 1931 |
| Манжийн үеийн нэршил (1691-1911) | Мянгадын бүгдийн даргын хошуу |
| Монгол улсын үеийн нэршил (1911-1925) | Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан аймгийн Мянгадын Дайчин засгийн хошуу |
| 1925 оноос хойш (1925-1931) | Чандмань уулын аймгийн Мянгадын Хөхий уулын хошуу, Чандмань уулын аймгийн Баянчандмань уулын хошуу |
| Анх байгуулагдах үеийн сумны тоо | 1 сум |
| 1918 оны хүн амын тоо | Байхгүй |
| Одоогийн | Ховд аймгийн Мянгад сум |
| Хошууны дотор байсан сүм хийд | Мянгадын өвгөн дацан (1800), Мянгадын голын дацан (1895) |
Мянгадын дайчин засгийн хошуу (Үнэн зоригт хан аймаг)
Хотогойдын жүн ван Чингүнжавын харьяат 6 отгийн нэг мянгад нь 1756 онд хотогойдын засаг Доржцэдэнд хуваагдан захирагджээ. Гэвч мянгадууд засаг Доржцэдэнг дарлаж зовоосон хэмээн заалдаж, 1766 онд тус хошуунаас гаран Ховдын сайдын мэдлийн бүгдийн даргын хошуу болжээ. Тус хошууг бүгдийн дарга тушаалтан сонгогдон захирах бөгөөд Ховдын сайдад захирагдаж байв. Хошууны нутаг нь өмнө талаараа Ховдын тарианы газар, Өөлдийн бүгдийн даргын хошуу, хойд талаараа дөрвөдийн хошуудтай зах нийлнэ. Монгол улс Манж Чин улсаас салан төрийн тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошуу нь Монгол улсдаа дагаар оров. Жавзандамба хутагт Богд хаанаас бүгдийн дарга Ядамжавт үе улиран Дайчин засаг цол, улсад туслагч гүнгийн хэргэм шагнан хүртээж шинээр байгуулсан Дөрвөдийн Үнэн зоригт хан аймагт хавсарган захируулжээ. 1925 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр Мянгадын Хөхүй хан уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Дөрвөдийн хоёр аймгийг нийлүүлэн шинээр байгуулсан Чандмань уулын аймагт захируулав. 1927 онд тус хошууг Баянчандмань уулын хошуунд нэгтгэжээ. 1931 оны засаг захиргааны өөрчлөлтөөр тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Ховд аймгийн Мянгад сумын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)
Ашигласан ном зохиол
Jang Mu jokiyaba. Namyun, Banzaraγča mongγolčilaba. Mongγol-un qosiγu nutuγ-un temdeglel (dooradu). Ündüsüten-ü keblel-ün qoriy-a. 1990
Сономдагва Ц. Монгол улсын засаг, захиргааны зохион байгуулалтын өөрчлөлт, шинэчлэл. Улаанбаатар, 1998.
Монгол улсын шастир II. Улаанбаатар, 1997.
На.Сүхбаатар. Баруун хязгаарын нийгэм-улс төрийн хөгжлийн түүхэн тойм (ХХ зууны эхэн үеэс 1930-аад он). Улаанбаатар, 2000.
Оюунжаргал О. Манж Чин улсаас монголчуудыг захирсан бодлого. (ойрадуудын жишээн дээр). Улаанбаатар, Арвинсудар. 2009. т.145-167.
Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол
Мэдээлэл
Салбар
Толийн тухай
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монголын түүх 2016 он