Данзан лам
Үндсэн мэдээлэл:
| Адил утгатай үг | Гэндүжав Эрдэнэ үйзэн ноён |
| Хамаа бүхий үг | Халхын зүүн гар, Сайн ноён |
| Төрөл | түүхэн хүн |
| Цаг үе | Дөчин дөрвөн хоёрын Монгол улс |
| Салбар, чиглэл | түүх |
| Өөр нэр (цол, сүмийн цол гэх мэт) | Номун хан, Номын эзэн |
| Хүйс | эр |
| Төрсөн он, сар, өдөр | тодорхойгүй |
| Нас барсан он, сар, өдөр | 1664 |
| Овог, аймаг | Хиад Боржигин |
| Гэр бүл (Эцэг, өвөг эцэг, эх, нагац өвөг, хадам эцэг, хүргэн, эхнэр, нөхөр, ах дүү, хүү охин гэх мэт) | Өвөг эцэг нь Онохуй Үйзэн ноён, эцэг нь Түмэнхэн Сайн ноён. Хүү нь Тасхив Илдэн дүүргэч, Цогт илдэч, Сэржим Дайчин хошууч, Цамчар Эрдэнэ номч, Мэргэн дайчин, Эрдэнэ ялгуусан тойн Лувсан, Эрдэнэ дайчин, Гүржав эрх ахай (Махадава?) |
Данзан лам
XVII зууны
үеийн Ар Халхын зүүн гарын нэгэн тэргүүн, хожмын Сайн ноён цолтны дээд өвгийн нэг.
1640 онд Түмэнхэнийг нас барсны дараа түүний хүү Данзан лам залгамжилжээ. Далай лам түүнд “Номун хан” гэдэг цол соёрхжээ. Данзан лам Онги голын Хоёрхэйн газар нутаглан сууж байв. Тэрээр 1647 онд Түшээт хан Гомбодоржийн хамт Сүнид аймгийн Тэнгис ванг өмгөөлж, Манжийн цэрэгтэй тулалджээ.
1655 онд манж нар Халхын 8 том ноёныг засаг болгон өргөмжлөхөд Данзан лам түүний нэг нь байв. Түүний хошуу Халхын зүүн гарт багтаж байв.
Манжийн хаанд илгээсэн бичигтээ Данзан лам Халхын зүүн гарыг захирч байсан гэсэн бичиг байгаагаас үзэхэд тэрээр нөлөө бүхий ноён байсан ажээ. 1661 онд Манжийн хаан түүнд “Утгыг дээдлэх журмыг дагагч” цол олгов. Данзан лам 1664 онд нас баржээ.
Данзан ламын дараа түүний хөвгүүн Тасхив, ач Шамба нар залгамжилжээ. (Ц.Цэрэндорж)
Ашигласан ном зохиол
Byamba-yin Asaragči neretϋ (-yin) teϋke (Эхбичигийн судлагаа) Тэргүүн дэвтэр. Галиглаж, үгийн хэлхээг үйлдэн хэвлэлд бэлтгэсэн Цэвэлийн Шагдарсүрэн, И Сөн Гю (Lee Seong-gyu), УБ., 2002
Зарлигаар тогтоосон гадаад монгол, хотон аймгийн ван гүнгүүдийн илтгэл шастир, Монгол бичгээс кирилл бичигт буулгаж, тайлбар хийсэн Цэрэндорж Ц., Эрдэнэболд Л., Баржав Д., Ганбат Н., УБ., 2007
Шара туджи. Монгольская летопись XVII в., М., 1957
Гонгор Д., Халх товчоон, УБ., 1970
Монгол улсын түүх, дөтгөөр боть, УБ., 2003
Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол
Мэдээлэл
Салбар
Толийн тухай
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монголын түүх 2016 он