XV зуунаас өнөөг хүртэл Далай ламын арван дөрвөн дүрийг тодруулан залаад байгаагаас III, XIII  дүрийн Далай лам Монгол оронд ирж байсан ба  IV дүрийн Далай лам монгол хүн байв.

1578 онд Түмэдийн Алтан хаан анх удаа III Далай лам Содномжамцыг Монгол оронд урьж  ”Богд хамгийг мэдэгч Далай лам” хэмээх  цол хүртээж алтан тамга соёрхжээ. Тэр үед Содномжамц өөрөө  гуравдугаар хувилсан дүр байсан учир өмнөх хоёр төрөлдөө “Далай лам” цолыг нэхэн олгохыг хүсчээ. Алтан хаан түүний хүслийг ёсоор болгосноор  өмнөх дүрүүд нь I,II  дүрийн Далай лам хэмээн нэхэн өргөмжлөгджээ. 

Далай лам 14 удаа хувилан төрсөн бөгөөд XIV дүр нь өдгөө  даян дэлхийн энх тайвны  үйлсэд хувь нэмрээ оруулж байна.

I Далай лам. Зонховын ахмад шавь, алдарт Гэндэндүб нь анхдугаар дүрийн Далай лам. Түүнд энэ цолыг нөхөн олгосон. Тэрбээр Лүмбэн хийдийг байгуулж, Барайбүн хийдийг үндэслэсэн ба “хэмжигч ухааны чимэг” тэргүүтэн 7 боть зохиол туурвижээ.

II Далай лам Гэндэнжамц 21 настайдаа гэлэнгийн санваар авчээ.

III Далай лам Содномжамц 1578 онд Монголд залагдан Түмэдийн Алтан хаанаас Далай лам цол хүртэж, алтан тамга соёрхогджээ.Тэр үеэс Төвдийн шарын урсгалын тэргүүнийг Далай лам гэх болсон ба өмнөх 2 дүрд нэхэн олгожээ.

IV Далай лам Ёндонжамц шороон үхэр жил Түмэдийн Алтан ханы ач дүү Сүмбэр хунтайжийн гэрт мэндэлсэн. 14 настайдаа Төвдөд очиж гэлэн санваар хүртэж тарнийн ёсонд суралцжээ. 1616 оны улаан барс жил Брайбун хийдэд нас нөхцжээ.

V Далай лам Агваанлувсанжамц Галдан, Брайбун хийдэд ширээнд сууж байсан бөгөөд Манж Чин улсын хаанаас “Шарын шашны эзэн Очирдара Далай лам” тамга авч алтан навчит өргөмжлөл хүртжээ.Тэрээр Өөлдийн Төрбайх гүүш хааныг залж улааны эсэргүүцлийг дарж Түвдийн шарын шашны тэргүүнээр өргөмжлөгдөж Далай ламын их өргөө Будалин ордныг шинэчлэн засварлажээ.

VI Далай лам Цаньянжамц 15 настайдаа өргөмжлөгдөж 1706 онд Бээжинд очих замдаа Хөх нуурт нас нөгчжээ.

VII Далай лам Галсанжамцыг 12 настайд нь Манжийн Энх-амгалан хаан Далай ламаар өргөмжлөн 1720 онд Будалин ордонд залжээ. V Банчин богдоос гэлэнгийн санваар хүртжээ.

VIII Далай лам Жамбалжамц  1763 онд Далай ламд өргөмжлөгдөж, 8 насандаа гэлэн санваар хүртэж шашны хэргийн зэрэгцээ засгийн эрхийг гартаа төвлөрүүлжээ.

IХ Далай лам Лүндогжамц 1808 онд Будалин ордонд 3 настай өргөмжлөгдөж 11 настай таалал төгсчээ.

X Далай лам Чүлтэмжамц 1822 онд Манж улсын Төргэрэлт хааны зарлигаар гурван хувилгааныг Будалин ордонд илгээж алтан бумбын шиваа татуулан түүнийг тодруулжээ. V Банчин богдоос гэцэлийн санваар авч Брайбун хийдэд олон жил сууж 1833онд гэлэн санваар хүртжээ. 1837 онд Будалин ордондоо гэнэт нас нөгчжээ.

XI Далай лам 1841 онд Төвдөд суугаа Чин улсын сайд Далай ламын гурван  хувилгааныг Будалин ордонд урьж алтан бумбын  шиваа татахад тодорч  Банчин эрдэнэ санваар өгч, 1842 онд ширээнд залжээ. 1846 онд гэцэлийн санваар авч Сэра, Брайбүн, Галдан хийдэд  ном үзэж шашны хэргийг эрхэлжээ.1855 онд таалал төгсчээ.

XII Далай лам Пэрэнлэйжамц Түвэдийн язгууртны гэрт төрж,1860 онд Будалин ордонд залагджээ. VII Ванчинбогд өвчнөөр нас барж, VIII Ванчин эрдэнэ 4 настай байсан учир номын нэр хүртэж чадаагүй. 1873 онд Бүрэнт Засагч хааны зарлигаар засгийн эрхийг барьж, олон хийдээр явж шашин номын үйл үйлдэж 1875 онд нас баржээ.

XIII Далай лам Түвдэнжамц Лхасын Ландан хэмээх газар төрсөн. 1878 онд VIII Ванчин эрдэнэ үсийг нь хайчилж номын нэр хайрласан. 1879 онд Далай ламын ширээнд өргөмжлөгдөв. 1882 онд гэцэлийн,1895 онд гэлэнгийн санваар тус тус авчээ.1895 онд төр барих ёслол хийжээ. Оросоос тусламж авахаар Монголд ирсэн боловч Орос улс Японтой дайтаж байсан учир тусламж авч чадсангүй буцжээ. 1933 онд Будалин ордондоо таалал төгсчээ.

XIV Далай лам Данзанжамц 4 настайд нь Далай ламын хувилгаанаар тодруулж,1940 онд Будалин ордонд ширээнд залах ёслол хийжээ. 1959 оноос XIY Далай лам Энэтхэгт зайлан гарч өнөөг хүртэл Дармасалад амьдарч байна. Тэрбээр 1989 онд Нобелийн шагнал хүртжээ. (С.Цолмон)