Халхын баруун гарын бэсүдийн Хонхой сэцэн жононгийн гуравдугаар хүү Гүр номчийн хүү Ботого эрх ноёны хүү Хамар дайчин нь ах авга ах нарыг дагалдан 1688 онд Чин улсад дагаар орсон бөгөөд 1691 онд Долнуурын чуулганаар дэд зэргийн тайж өргөмжлөгджээ. 1697 онд цэргийн гавьяа байгуулсан учир засаг, тэргүүн зэргийн тайж болгож харьяат ардын ялган тусгай хошуу зохиож түүнд захируулав. 1714 онд нас барсан учир хүү Омбожид засаг, тэргүүн зэргийн тайжийн хэргэмийг залгамжлуулжээ. Омбужи цэргийн хэрэгт хүчлэн зүтгэж явсан бөгөөд 1730 онд харьяат хошууны ардыг зүүнгарын цэргийн довтолгооноос сэргийлэн Алашад шилжүүлэн суулгажээ. 1732 онд Гичгэний нуруу, Хонгор азаргын газар тус хошууг нүүлгэн суулгав. Тус хошууны нутаг нь өмнө зүг Хаяас Балгантайн ар, Өвөр Баян овоо, Чандмань овоо зэрэг газраар алтны харуултай зах нийлнэ. Чандмань овооноос Бижийн ам хүртэл өвсгүй цөл газар тул хүн мал үл нутаглана. Бижийн амнаас Жаргалантын баруугаар гарч хойч Улаанбулаг, Хацавч, Буурлыг дайрч Хаяа хүртэл Дайчин засаг, Итгэмжит засгийн нутагт зах нийлнэ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошууны засаг ноён Товдоржид үе улиран Бишрэлт засаг, улсад туслагч гүнгийн хэргэм шагнасан тул тус хошууг Засагт хан аймгийн Бишрэлт засгийн хошуу хэмээн халан нэрийдэв. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр Хантайшир уулын аймгийн Өлзийтжаргалант уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Өлзийтжаргалант гэдэг нэг сумтай яваад жижиг бага хошуудыг татан буулгах үеэр 1924 онд мөн тус аймгийн Бүсхайрхан уулын хошуунд нэгтгэжээ. 1931 оны засаг захиргааны өөрчлөлтөөр тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Говь-Алтай аймгийн Цогт сумын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал

Бишрэлт засгийн хошууны газрын зураг