Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг Гийом де Рубрук, Гильом де Рубрук, Вильгельм Рубрук
Хамаа бүхий үг Мөнх хаан, Францын ван IX Людовик
Төрөл түүхэн зүтгэлтэн
Цаг үе Их Монгол улс
Хэний хаанчлалын үед Мөнх хаан
Салбар, чиглэл түүх
Хүйс эр
Төрсөн он, сар, өдөр 1220
Нас барсан он, сар, өдөр 1293
Овог, аймаг Фламан гаралтай
Төрсөн газар Кассель

Вильям де Рубрук

Мөнх хааны үед Их Монгол улсын нийслэл Хархорум хотод ирсэн Францын IX Людовик вангийн элч.

Вильям де Рубрук нь католик шашны Францискан ёсны гэлэн бөгөөд Загалмайтны VII аян дайнд Францын ван IX Людовик (1226-1270)-ийг дагалдан явсан шадар хүмүүсийн нэг нь юм.

Рубрукийн Монголд ирэхээс өмнө болон хойшхи үеийн амьдралынх нь талаар мэдээ сэлт их бага байдаг. Тэрбээр 1220 онд Фламандын Кассель хотод төрж, 1293 онд нас барсан байна.

Вильям де Рубрук загалмайтны шашинд орсон гэх Бат хааны хүү Сартагт Францын вангийн захидлыг хүргэж өгөх үүрэг 1252 онд авсан байна. Түүний сацуу Рубрук Цагаадайн ач Бүри-гийн олзолж аваачсан германчуудад санваартныхаа хувьд тус дэм үзүүлэх хүсэлтэй байжээ.

Францын вангийн түүнд өгсөн үүрэг нь улс төр, цэрэг дайны шинж чанартай олон талт тандалт хийж, монгол захирагч нартай ойртон танилцахад оршиж байв. Улс төрийн үүрэгт нь Египетийн эсрэг хамтын  хүчээр тулалдах талаар тандах асуудал ч бас багтаж байжээ.

Дагалдан яваа хүмүүсийн хамт Рубрук Константинополь хотын боомтоос усан онгоцонд сууж 1253 оны 5-р сарын 21-нд Крым хүрчээ. 6-р сарын 3-нд замд гарч дараа сарын 31-нд Сартагийн хүрээнд хүрэлцэн ирсэн байна. Түүний ирсэн хэрэг зоригийг Сартаг лавлаж мэдээд захидлын хамт эцэг рүүгээ цааш нь явуулахад Бат хаан Рубрукийг Мөнх хаан руу илгээжээ. Рубрук Бат хааны өргөөнөөс 9-р сарын 15-нд гараад Хархорумд 12-р сарын 27-нд хүрчээ.

Рубрукийг Монголд хагас жил орчим байх үед Мөнх хааны санаачилгаар Хархорум хотноо бурхны, загалмайтны хийгээд исламын шашны лам санваартнуудын оролцоотойгоор олон шашны мэтгэлцээнийг зохион явуулсан байна. Уг мэтгэлцээнд загалмайтны шашны төлөөлөгчдийг Рубрук толгойлон оролцжээ. 

Монголын эзэнт гүрэнд шашин шүтлэгийн жинхэнэ эрх чөлөө тогтож, Хархорум хотод “янз бүрийн үндэстний дүрс тахигчдын арван хоёр дуган, Махомедийн сургаалыг номлогч лалын хоёр сүм, хотын захад Христийн нэжгээд сүм” зэрэгцэн оршиж байснаас гадна олон шашны сургаал номлолоор шашны мэтгэлцээн зохион явуулсан нь католик шашны гэлэн Рубрукт хүлээж авахад бэрх байсан нь тодорхой байдаг.

Рубрук Мөнх хааны Францын ванд илгээсэн хариу захидлыг гардан аваад 1254 оны 6 сарын 6-нд Хархорумыг орхин оджээ. Хоёр сар 10 хоногийн дараа тэрээр Бат хааны өргөөнд хүрсэн бөгөөд тэндээ нэг сар орчим байгаад нутаг уруугаа буцсан ажээ. (Ц.Энхчимэг)

Ашигласан ном зохиол

Монгол улсын түүх, дэд боть, УБ., 2003

Джованни дель Плано Карпини, История монгалов. Гильом де Рубрук, Путешествие в восточные страны. Книга Марко Поло. / Пер. А. И. Малеина, И. П. Минаева. Вступ. ст. и комментарии М. Б. Горнунга, М.: Мысль, 1997

Рубрук Г., Монголын эзэнт гүрэнд зорчсон нь (1253-1255), Франц хэлнээс орчуулсан Үсүд Тойтогийн Төмөрхүлэг, УБ., 2000

Ренэ Каплер, “Монголын эзэнт гүрэнд зорчсон нь” номд бичсэн тайлбар, УБ., 2000

Энхчимэг Ц., Мөнх хаан зохион явуулсан шашны мэтгэлцээний тухайд // Түүхийн судлал, Tomus XXXIX, Fasc. 7, УБ., 2009


Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол