Уйгурт довтлуулсан карлакууд VIII зууны дундуур Эрчис мөрний дээд биеэс нүүсний дараа тус нутагт үүсч бүрэлдсэн аймаг. 1914 онд Ж.Маркварт анх Кимак/Кимек нарыг монгол гаралтай гэж үзсэн. 1920 онд П.Пеллио Кимак нэрийг монголын “элс” гэсэн утгатай “Хумх” гэсэн үгээс гаралтай гэжээ. 1982 онд О.Прицак Кимекийг монгол хэлтэн Кумоси нараас гаралтай, Кумо болон Си нараас бүрэлдэнэ. Кумо нь *Quamâġ (Хуамаг) гэсэн үг, “шаргал” гэсэн утгатай “Хуа” үгэнд “mAk/маг” дагавар залгаж үүссэн нэр, Кимек бол түүний түрэг хэлний тусгал нь гэжээ. Мөн Кимак/Кимек нэр Кумосигаас гаралтай, Кумоси нь Qumag-Gay (Desert Qay/Цөлийн Гай) гэсэн үг юм гэсэн тайлбар бий.
    XI зуунд бичсэн Гардизийн “Зайн ал-ахбар” зохиолд тэмдэглэсэн домогт – Ими (Эймур), Имек (Yemek/Ёмок), Татар, Баяндур, Кыпчак (Xfčâq), Ланиказ, Ажлад (ɔjlâd) гэсэн 7 овогтой гэжээ.
    Гардизийн тэмдэглэсэн домогт, Татарын удирдагч нас барахад ах нь орыг залгасанд Шад хэмээх дүү нь ахаа хорлох гээд оролдоод айсандаа зугтаж Эрчис мөрөнд иржээ. Дараа нь Татараас Ими, Имек, Татар, Баяндур, Кыпчак (Хавчиг?), Ланиказ (Элэнцэг?), Ажлад (Хилад/Хялар?) гэсэн 7 хүн эзнийхээ адууг хариулж оторлож яваад Шадын байгаа газар ирж өвөлжжээ. Сүүлд нь тэд аймгийнхаа отог бууц руу хүн илгээжээ. Тэдний аймгийг харийхан ирж сүйтгэсэн болохыг мэдэв. Илгээсэн хүнээс Шадын тухай дуулсан нутгийхан, 700-аад хүн илгээсэн хүнийг дагаж ирж Шадтай нэгдсэн гэдэг. Үнэндээ Татарын нэг овгийн ахлагчийн Шад цолтой хүү ахтайгаа тэмцэлдээд дийлэлгүй өөрийн овгоо (700 өрх айл, 2800-3500 хүн) авч нутгаасаа дайжин Эрчис мөрөнд ирж нүүдэлчдийн шинэ аймгийг үүсгэсэн байна. (Б.Батсүрэн)