Тоба (Табгач)-гийн хаадын уг эхийн түүхэнд Мао (毛) гэдэг сэцэн мэргэн, баатарлаг хүн хаан сууж хол ойрын 36 улс, 99 овог, аймгийг захирч нэр сүр нь умар дахинд алдаршсан  гэж өгүүлдэг. Мао хаан бол 173 онд төрсөн Ливэй хааны 14-р үеийн өвөг. Нэг үеийг 25-30 жилээр тооцвол Мао хаан м.э.ө. 200-130 оны үед амьдарч байсан гэж А.Будберг тооцоолжээ. Энэ Мао хааныг А.Будберг, Г.Сүхбаатар нар Хүннүгийн Модун (Модэ, Маодунь) шаньюй мөн гэж оноосон. Тобагийн хаад ихэс Хүннүгийн Маодуний удам гэсэн үг. Сяньби аймгуудаас табгач нар хамгийн хүчирхэг улс байгуулсан юм. Түүхэнд “Тоба”-г “Табгач” гэдэг. Л.Лигети “Тоба” нэрийн эртний хятад хэлбэр нь нутгийн хэлний *Тагбат гэсэнтэй тохирч байна, түрэгүүдийн хятад орныг нэрлэж хэрэглэж байсан “Табгач”-тай тохирч байна гэсэн. А.Будберг 1939 онд Тоба (Табгач) аймгийн нэрийг тэмдэглэсэн утга үсгийн эртний дуудлагыг сэргээгээд монгол хэлний “даваа”, “давах” гэсэн үг гэж тайлбарласан бол Г.Сүхбаатар “Тоба”-г “Дов” гэсэн үг гэжээ. “Тоба” нэрийн хувилбар “Табгач”-ийг үндэслэж А.Лувсандэндэв орчин цагийн монгол хэлний “Даваач” гэдэг үгийн галиг гэсэн тайлбарлав. Л.Базен 1950 онд тус үгийг “газрын эзэн” гэсэн утгатай “Тогбег” гэх түрэг үг гэж оноосон. Б.Батсүрэн 2011, 2016 онд хятад сурвалжид тэмдэглэгдэж үлдсэн “Тоба” гэсэн үгийн эртний дуудлагад үндэслэж “Тоба” нь монгол хэлний “цагаан” гэсэн утгатай *Чагабан\*Тагабан гэсэн нутгийн онцлогтой үгийн харь галиг байжээ гэж үзсэн. Табгач нар монгол хэлтэн аймаг байсныг эрдэмтэд түүх сурвалжид үлдсэн тэдний үгийг судалж тогтоосон тул бүрэн итгэлтэйгээр табгач нарыг монгол хэлтэн эртний аймаг, угсаа гэж үзэж болно. Зарим эрдэмтний үзэхээр тоба нар уугуул нутаг Монголын дорнод хэсгийн Онон, Хэрлэн голын сав нутаг бөгөөд тэд гэзэг сүлжих заншилтай тул түүх сударт тоба нарыг гэзэгтэн гэж бас нэрлэдэг гэж үзсэн. Г.Сүхбаатар 1971 онд тоба нарын эх нутаг БНМАУ-ын нутгийн зүүн, зүүн хойд хэсгээр байсан нь эргэлзээгүй гэж бичсэн.
    Түүх судрын мэдээгээр Тоба Вэй улсад янз бүрийн угсаа гарвалтай 118 овог байсан гэдэг. Тэдгээрийн дунд Тобагийн язгууртны 10 овог хүндтэй байр суурь эзэлдэг байжээ. Тоба нарын эрхэм сурвалжит овгийг Тоба гэж нэрлэх ба Хэгу, Пу, Баба, Даси, Илоу, Цюдунь, Хоу, Ичжань, Чэгунь гэсэн 9 овгийн хамт хүндтэй эрхэм 10 овог болдог байна. Үүнээс гадна Цюмулинь, Булюгу, Хэлай, Дугу (Тугухунь), Хэлоу, Унююй зэрэг гавьяат түшмэдийн зэрэгт 8 овог байдаг. Тоба нар Сяньбийн Таньшихуай хааны авч хэрэгжүүлсэн 3 гарын зохион байгуулалтаар Шангугаас өрнө зүгт Дуньхуан хүртэлх Усуньтай холилдсон 20 гаруй нутгийг багтаасан баруун хэсэгт багтаж байжээ. Баруун гарыг захирсан Чжицзяньло, Ложилюй, Туй-инь, Яньлию зэрэг их ахлагч нарын дунд Тобагийн эзэн Туйинийг дурдаж байна. Энэ Туйинь бол Тобагийн хаадын түүхэн дэх Сянь Линь болохыг К.Ширатори, А.Будберг, Г.Сүхбаатар нар тогтоожээ. Түүний хүү Цзефэнь (220†), ач Ливэй хаан (173-220-277)-ы үед тоба нар нэгэнт Иньшань уул орчмын газар нутгийг эзлэн суух болжээ.
    Ливэй хаан үхсэний дараа 295 онд Тоба гурав хуваагдав. Нэг хэсэг нь одоогийн Долоннуураас баруун тийш, төв хэсэг нь Дай тойргийн харалдаа Цахар нутагт, баруун хэсэг нь Шэнлэ (Хөх хот, Хорингэр) хавиар суух болжээ. 307 онд Тоба Лугуань үхсэний дараа хаан болсон Тоба Илу (308-316) гурван хэсгийг нэгтгэж чаджээ. 308-312 оны хооронд түмээд өрхтэй Тоба Илу Дай мужийг эзлэн суух болов. Иньшань уулын өмнөд этгээдэд нутаглаж байсан тобачууд ийнхүү Шэнлэгээс урагшилж Дай мужид иржээ. Шаньси мужийн хойд хэсгийн Пинчэн (Шаньси, Датун) хавиар нутаглах болов. (Б.Батсүрэн)