Тогтобух нь 1439 (1433?) оны орчим их хааны сууринд сууж Тайсун хаан хэмээн цоллогдох болжээ. Тэрээр Ойрадын Тогоон тайшийн тусламжтайгаар хаан суужээ. Тайсун гэдэг нь хятад хэлний “Тайцзун” гэсэн үгээс гаралтай бололтой.

Тогтобух Тогоонтой холбоолон тухайн үед Зүүн Монголын хаан байсан Адай, түүний тайш Аругтай нарыг довтолж байв. 1438 онд Адай хааныг барьж хороосноор Тогтобух өрсөлдөгч этгээдээ даржээ Тэрээр Зүрчидийн олон аймгийг эрхэндээ оруулж, Урианхайн гурван харуулыг талдаа оруулжээ. Түүнчлэн Тогтобух 1442 онд Солонгосын Чосөнъ улсын Сэжон ванд захидал илгээн, холбоо тогтоохыг оролдож байв.

Тогоон тайшийг үхсэний дараа түүний хүү Эсэн эцгийнхээ суурийг залгамжилж, Тогтобух хаантай хамтран Мин улсыг довтлох болов. Тухайлбал: 1449 онд Эсэн тайшийн хамтаар Мин улсыг довтлох нэг замын цэргийг тэргүүлж, Ляодунгийн чиглэлд довтолж байсан агаад энэ довтолгооны үеэр Мин улсын Инцзун хаан монголчуудад олзлогдсон билээ.

Гэвч Мин улсын эсрэг довтолгоон амжилттай төгссөний дараа 1451 онд Эсэн өөрийн охин дүүгээс төрсөн хүүг Тогтобухын дараа хаан ширээ залгамжлах хунтайцзи болгон нэр цохуулахыг санаархжээ. Үүний улмаас Тогтобух, Эсэн нар эвдрэлцэж, Эсэн Тогтобухыг довтолжээ. Тогтобухын дүү Агбаржин жонон Эсэний талд урвасны улмаас Тогтобух ялагдан зугтаажээ. Зугтааж явахдаа охиныг нь голж төрхөмд нь буцаасны өсийг санасан хадам эцэг Горлодын Цэвдэнд алагджээ. Тогтобухыг нас барсны дараа түүний хүү Махагүргис, Молон нар дараалан хаан суужээ. (Ц.Цэрэндорж)