Халхын зүүн гарын Түмэнхэн сайн ноёны долдугаар хүү Цээжав хүндлэн увшийн ахмад хүү Жамьян хунтайжийн хүү Ядам мэргэн тайж нь 1688 онд зүүнгарын цэргийн хөлөөс зайлж Чин улсад дагаар ирсэнд сайн ноён Жамбын хошуунд хавсаргажээ. 1696 онд жанжин Фиянгүгийн ангид явж цэргийн хэрэгт зүтгэсэн тул засаг, тэргүүн зэргийн тайж өргөмжилж, Сайн ноёны хошуунаас салгажээ. 1709 онд нас барсанд түүний хүү Даржаад засаг, тэргүүн зэргийн хэргэмийг залгамжлуулав. Тус хошууны нутаг нь зүүнш Хар Чулуут, өмнөш Орхон гол, баруунш Мандал, хойш Сангийн толгой, зүүн хойш Урд Тамирын гол, баруун хойш Хар Чулуут, зүүн өмнөш Орхон гол, баруун өмнөш Орхон голын эх хүрчээ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошууны засаг ноён Довчинжамцад үе улиран Ачит засаг цол, улсад туслагч гүнгийн хэргэм хүртээсэн тул тус хошууг үүнээс хойш Сайн ноён хан аймгийн Ачит засгийн хошуу хэмээн нэрийдэх болжээ. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууг Цэцэрлэг мандлын аймгийн Цэцэрлэгийн голын хошуу хэмээн өөрчилж, Цэнхэр, Цэцэрлэг гэх хоёр сумтай болгов. 1926 онд жижиг хошуудыг татан буулгах үеэр тус хошууг татан буулгаж, тус аймгийн Эрдэнэбулган уулын хошуутай нэгтгэв. 1931 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Архангай аймгийн Цэнхэр сумын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал