Халхын зүүн гарын Түмэнхэн сайн ноёны арван нэгдүгээр хүү Сангарза илдэн хошуучийн хүү Дугарын хүү Шар илдэч нь 1688 онд Сайн ноён Жамбыг дагалдан Чин улсад дагаар орсон бөгөөд Жамбын хошуунд захирагдаж байжээ. 1696 онд цэргийн гавьяаны учир хааны зарлигаар түүнийг засаг, тэргүүн зэргийн тайж өргөмжлөн тусгай хошуу болгов. Өвчтэй болсон учир 1724 онд ахмад хүү Зандабодид нь засаг тэргүүн зэргийн тайжийн хэргэмийг залгамжлуулжээ. 1725 онд Сайн ноёны аймгийг байгуулахад тус хошууг шинэ аймагт шилжүүлэн захиргав. Тус хошуу нь зүүнш Хүйтэн даваа, өмнөш Хужирт,  баруунш Цагаан сум, хойш Цэцэрлэг гол, зүүн хойш Хүйтэн даваа, баруун хойш Халх чулуут, зүүн өмнөш Орхон гол, баруун өмнөш Орхон голын нуруу хүрчээ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошууны засаг ноён Гончигчойнзонд үе улиран Зоригт засаг цол, улсад туслагч гүнгийн хэргэм хүртээсэн тул тус хошууг Сайн ноён хан аймгийн Зоригт засгийн хошуу хэмээн өөрчлөн нэрийджээ. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууг Цэцэрлэг мандлын аймгийн Цагаансум уулын хошуу хэмээн өөрчлөн нэрийдэж, Өсөхдэлгэрэх гэдэг сумтай болгов. 1925 онд жижиг хошуудыг татан буулгахад тус хошууг татан буулгаж, Цэцэрлэг мандлын аймгийн Цэцэрлэг голын хошуунд нийлүүлжээ. 1931 онд хошуудыг татан буулгаж, шинэ аймаг сумдыг зохион байгуулахад тус хошууны нутаг нь одоогийн Архангай аймгийн Цэнхэр сумын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал