Халхын зүүн гарын Абтай сайн хааны төрсөн дүү Түмэнхэн хөндлөн цөөхүр ноён Халхын газар шарын шашин дэлгэрүүлэхэд хүчлэн зүтгэсэн тул Далай ламаас Сайн ноён цол хүртжээ. Түүний гуч хүү түүхч Жамба 1688 онд Олгой нуурын байлдаанд оролцож ялагдаад Түшээт хаан Чахундоржийн хамтаар говийг туулан Чин улсад дагаар оров. 1691 оны Долнуурын чуулган дээр засаг, төрийн жүн ван өргөмжлөн төрлийн олныг захируулжээ. 1696 онд цэргийн хэрэгт зүтгэн явав хэмээн хошой чин вангийн хэргэм хүртээж, хуучин нутагт нь буцаан Түшээт ханд хэвээр захируулав. 1725 онд Түмэнхэн хөндлөн цөөхүр ноёны удмын ноёдын захирсан хошуудыг Түшээт хан аймгаас салган Сайн ноёны аймаг болгов. Тус хошууны нутаг нь зүүнш Өлөгтэй, өмнөш Сайн сүүж, баруунш Таац гол, хойш Орхон гол, зүүн хойш Өвөр хужирт, баруун хойш Хүр булгийн хойт уул, зүүн өмнөш Сайн төгрөг, баруун өмнөш Элстэй хүрчээ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад үндэсний эрх чөлөөний хөдөлгөөнд идэвхитэй оролцсон Сайн ноён Төгс-Очирын Намнансүрэнд үе улиран Түмэнхэн номч эетэй эрх дайчин Сайн ноён хан цол өгсөн тул тус хошууг үүнээс хойш Сайн ноён хан аймгийн Сайн ноён ханы хошуу хэмээн нэрлэх болжээ. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр хуучин аймаг хошуудыг уул усны нэрээр халан өөрчлөхөд тус хошууг Цэцэрлэг мандлын аймгийн Хан Хөгшин уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Агуй, Арц уул, Баянтөхөм, Баян-Уул, Баянгол, Бат-Өлзий, Богд-Уул, Гурван-Өндөр, Гүннуур, Гүнбүрд, Дулаан, Орхон, Их богд, Их булаг, Таац гол, Хан Хөгшин, Харганатүрүү, Хөх бүрд, Шарга, Шантдэлгэр зэрэг 20 сумтай болгов. 1931 оны засаг захиргааны өөрчлөлтөөр хуучин аймаг хошуудыг татан буулгахад тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Өвөрхангай аймгийн Нарийнтээл, Баруун-Баян-Улаан, Бат-Өлзий, Уянга, Хайрхандулаан, Гучин-ус, Богд суманд хуваагдан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал