1696 онд Чин улсын цэрэг зүүнгарын Галдан бошогт хааныг дайлаар ороход Түшээт ханы төрлийн нэгэн засаг Цэрэнжавыг Манж Чин улсын хааны хувийн хэрэгцээний адуун сүргийг Дарьгангын газарт буйг харгалзуулахаар илгээснээр Дарьгангын сүргийн үүсэл тавигдсан гэдэг. Дарьгангад адуу, үхэр, тэмээ, хонин сүргийн 5 гарын зохион байгуулалт байсан бөгөөд Цахар найман хошуунаас ерөнхийлөн хамаарч бүгдийн тэргүүн хэмээх тушаалтан захирч байжээ. Дарьгангын сүрэгчин ардууд нь Манжийн хааны хувийн хэрэгцээнд зориулсан мал сүргийг харж хамгаалан өсгөж, жил бүр хааны ордны хэрэгцээнд зориулан бэлтгэх үндсэн үүрэгтэй байв. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тухайн үеийн бүгдийн тэргүүн тушаалд ажиллаж байсан Сономдовдон Монгол улсад дагаар орсон тул түүнийг засаг, улсын түшээ гүн өргөмжилж, Дарьгангын сүргийг захируулжээ. Гэвч удалгүй хуучин бүгдийн тэргүүний тогтолцоог сэргээж, Дарьгангын 5 гар сүргийг нэгэн бүгдийн тэргүүнд захируулан Монгол улсын Дотоод яаманд шууд захируулав. Мөн энэ үеэр Дундад иргэн улсаас Дарьгангын сүргийг өөрийн харьяанд оруулахаар хичээж зарим ноёдыг ашиглан нэг хэсэг ардыг нүүлгэн Цахарт аваачиж суулгасан байна. 1921 онд Ардын засаг тогтоход Дарьгангын сүрэг хошуу нь үргэлжлэн шууд Дотоод яаманд харьяалагдаж байгаад 1923 онд гаргасан шийдвэрийн дагуу 1925 онд Дарьганга уулын хошуу хэмээн өөрчлөн нэрлэж, 18 сумтай болгон Хан Хэнтий уулын аймагт хавсарган захиргажээ. 1931 онд хуучин хошуудыг татан буулгаж, шинэ аймаг сумдыг байгуулахад хуучин Дарьганга уулын хошууг хэд хэдэн сум болгож Дорнод аймагт хамруулав. 1942 онд Жавхлант Шарга аймгийг байгуулахад хуучин Дарьганга хошуугаар байгуулсан Асгат, Наран, Халзан, Онгон, Баяндэлгэр, Дарьганга зэрэг сумдыг тус аймагт харьяалуулав. 1943 оноос тус аймгийг Сүхбаатар хэмээн өөрчлөн нэрлэжээ. (Б.Нацагдорж)