Сэцэн хаан Норовын хүү Эрдэнэ нь 1691 оны Долнуурын чуулганы үеэр Сэцэн ханы хошуунд харьяалагджээ. 1701 онд Чин улсын хаанд бараалхаар хүрсэнд түүнийг хуучин сэцэн хаан Норовын нэгэн хүү хэмээн засаг, тэргүүн зэргийн тайж өргөмжилж, Сэцэн ханы хошуунаас таслан тусгай хошуу болгож нэг бүтэн нэг хагас сумны ардыг захируулжээ. 1727 онд нас барахад нь түүний хүү Ванбуд засаг залгамжлуулав. Тус хошууны нутаг нь зүүнш Хар толгой, өмнөш Баян хан уул, баруунш Оргойт уул, хойш Өндөр энх, зүүн хойш Ухаа толгой, баруун хойш Нанги толгой, зүүн өмнөш Ухаа хошуу, баруун өмнөш Баруун овоот хүрч, хойт баруун хойт талаараа хилийн харуулын нутагтай зах нийлнэ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошууны засаг ноён Пунцагдэжидэд нэгэн зэрэг дэвшүүлэн улсад туслагч гүн болгож, үе улиран Эрдэнэ засаг цол хүртээсэн тул үүнээс хойш тус хошууг Сэцэн хан аймгийн Эрдэнэ засгийн хошуу гэх буюу Жавзандамба хутаг Богд хаанаас өргөмжилсөн гүн цолоор Эрдэнэ гүнгийн хошуу хэмээн нэрлэх болов. 1904 оноос эхлэн Орос орны хувьсгал, дотоодын дайн самуунаас дүрвэсэн буриад монголчууд нүүдэллэн ирж тус хошууны хойт этгээдээр сууж болжээ. 1922 онд засгийн газрын шийдвэрээр буриад монголчуудад нутаг олгож, хошуу байгуулахад тус хошууны хойт этгээдийн нэгэн хэсэг шинээр байгуулсан Улз голын буриад хошууны бүрэлдхүүнд оржээ. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр тус хошууг Хан Хэнтий уулын аймгийн Батхаан уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Энх уул, Дэлгэр уул хэмээх хоёр сумтай болгожээ. Жижиг хошуудыг татан буулгаж томоохон хошуудад нийлүүлэх үеэр 1927 онд тус хошууг татан буулгаж, Баянтүмэн хан уулын хошуунд нэгтгэв. 1931 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр хошуудыг татан буулгахад тус хошууны хуучин нутаг нь одоогийн Дорнод аймгийн Цагаан-Овоо, Баян-Уул сумдын нутагт багтан оржээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал

Эрдэнэ засгийн хошууны газрын зураг (1907)