Улсын бага хурлын гишүүд (1929 он)

Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг Төрийн дээд эрх байгууллага
Хамаа бүхий үг Улсын Их Хурал, Засгийн газар
Төрөл Үйл явдал
Цаг үе XX зуун
Бага хурал оршин тогтносон цаг хугацаа 1924-1949, 1990-1992
Хаана байсан Улаанбаатар хот
Холбогдох түүхэн хүн П.Гэндэн, Р.Гончигдорж зэрэг

Монгол Улсын Бага Хурал

БНМАУ-ын Хууль тогтоох дээд байгууллага

    Анхдугаар Үндсэн хуульд (1924), “БНМАУ-ын дээд эрхийг УИХ хадгалах бөгөөд, мөн хурлын чөлөө цагт Улсын Бага Хуралд хадгалуулах, бас хурлын чөлөө цагт Бага Хурлын Тэргүүлэгчдид ба Засгийн газрын дунд хадгалуулбал зохино” гэж заажээ. Анхдугаар Үндсэн хуулиар байгуулагдсан Улсын Бага Хурал 1949 он хүртэл ажиллав. Энэ хүртэл УБХ байнгын үйл ажиллагаатай байсангүй. Харин 1990-1992 оны шилжилтийн зурвас үед Улсын Бага Хурал төрийн эрх барих дээд байгууллагын бүтцэд өвөрмөц байр суурь эзлэх болсон юм. Энэ үед УБХ нь мөн чанар, үйл ажиллагааныхаа шинжээр хууль тогтоох, хянан шалгах, зохион байгуулах бүрэн эрх бүхий төрийн эрх барих байнгын байгууллага байв. УБХ нь дарга, орлогч дарга, нарийн бичгийн дарга, 50 гишүүдээс бүрдэж байсан бөгөөд эдгээрийн дөрөвний гурав нь АИХ-ын депутатуудын дотроос сонгогдож байв.

    УБХ-ын зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны үндсэн хэлбэр нь чуулган байв. Түүнчлэн УБХ-ын тасралтгүй байнгын ажиллагааг хангаж, хууль тогтоолыг УБХ-д оруулах парламентын хянан шалгах бүрэн эрхийг хэрэгжүүлэх зорилготой байнгын хороодыг байгуулж ажиллуулсан. УБХ-д төрийн байгуулалтын, эдийн засгийн, нийгмийн, хууль зүйн, эмэгтэйчүүд, хүүхэд залуучуудын гэсэн таван байнгын хороо ажиллаж байв. Мөн төрийн байгууллалтын байнгын хорооны дотор орон нутгийн хурал, захиргааны, эдийн засгийн байнгын хорооны дотор төсөв, санхүү, мөнгө зээлийн бодлогын дэд хороо байгуулан ажиллуулж байв. Улсын Бага Хурал төрийн байгуулалт, эдийн засаг, нийгмийн хүрээний олон асуудлаар хуульд өөрчлөлт оруулах буюу шинээр батлан гаргажээ. УБХ-аас Монгол Улсын шинэ Үндсэн хуулийн төслийг боловсруулж хэлэлцэж, улмаар Ардын Их Хуралд оруулан батлуулснаар түүхэн үүргээ гүйцэтгэв. (Ж.Болдбаатар)

Ашигласан ном зохиол

Болдбаатар Ж, Лүндээжанцан Д. Монгол Улсын төр, эрх зүйн түүхэн уламжлал. Соёмбо принтинг.УБ., 2011.

Тэрбиш Ц. Монголын парламентын үүсэл хөгжил.УБ.,2003.

Энхбаатар Ч. Үндсэн хуулийн эрх зүй. Адмон.УБ.,2007.

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол