Адил утгатай үг | Хязгаар дахиныг тогтоогч зүүн этгээдийн туслагч жанжны газар, Жавхлант хот |
Хамаа бүхий үг | Сайн ноён аймаг, Манж жанжны газар, Завхан аймаг, Сангийн хот, Маймаачин |
Цаг үе | XVIII-XXI |
Хэний хаанчлалын үед | Манжийн эрхшээлийн үеийн Монгол, Богд хаант Монгол улс, Хэмжээт цаазат ардын эрхэт Монгол улс, БНМАУ, Монгол Улс |
Бүс нутаг | Сайн ноён аймаг, Улиастайн жанжны газар |
Үүсэж байгуулагдсан он цаг | 1733 |
1733 онд Зүүнгарын Галданцэрэнгийн цэргээс сэргийлэн “Хязгаар дахиныг тогтоогч зүүн этгээдийн туслагч жанжин”-ы газрыг байгуулсныг Улиастай хотын үүсэл гэж үздэг. Энэ нэрийг товчлон “Улиастайн жанжин”-ны газар хэмээн нэрлэгдэх болжээ. Улиастай хот нь дотоод журган, цэргийн журган, сангийн журган, монгол журган гэсэн дөрвөн хэлтсээс бүрэлднэ. Улиастай хотыг байгуулахтай зэрэгцэн хятадын худалдаа мөнгө хүүлэгчид Улиастайн маймаачинг бий болгосон. 1860-аад оны сүүлээс Хаант Орос улсын худалдааны пүүсүүд байгуулагдаж үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн.
ХХ зууны эхэнд Улиастайн ойр орчим нутаг нь Дашпунцаглин хийдийн эзэмшил бөгөөд Сайн ноён аймагт харьяалагдаж байсан. 1911 онд Монголчууд тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны дараа 1912 оны 1 дүгээр сарын 21-ий өдөр манж жанжин эсэргүүцэлгүй бууж өгснөөр Улиастай хот Манжийн эрхшээлээс бүрэн чөлөөлөгдсөн.
1921 оны ардын хувьсгалын дараа МАН-ын 14 дүгээр үүр, ХЗЭ-ийн үүр, холбоо, Харилцан туслалцах хоршооны салбар, худалдаа ба аж үйлдвэрийн банк, анхны бага сургууль тус тус байгуулагдсан. Нутгийн захиргааны шинэ дүрэмтэй уялдуулан Дашпунцаглан хийдийн харьяат нарыг Отгон хайрхан уулын хошуу, Улиастайн газрыг Жавхлант хот хэмээн нэрлэх болсон. Хантайшир уулын аймгийн 5 дугаар их хурлаар тус аймгийн яамыг Жавхлант хотод шилжүүлэхээр болж, 1929 оны 4 сард нүүн ирсэн. Отгон хайрхан уулын хошууг Хантайшир уулын аймагт шилжүүлсэн. БНМАУ-ын Улсын Бага хурлын тэргүүлэгчдийн тогтоолоор 1931 оны 2 дугаар сарын 18-нд Хан Тайшир уулын аймгийг татан буулгаж Завхан аймгийг шинээр байгуулж, Жавхлант хотод төвлөсөн. Жавхлант хотыг 1961 онд Улиастай хот хэмээн хуучин нэрээр нэрлэх болжээ. Одоо Улиастай хот нь Завхан аймгийн Улиастай сум бөгөөд Жинст, Чигэстэй, Жаргалант, Богдын гол, Өлзийт, Товцог гэсэн 6 багийн 5607 өрх, 18994 хүн амтай. (Ч.Батдорж)
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монголын түүх 2016 он