1927 оны Бүх Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн анхдугаар хуралдаан. Улаанбаатар хот 1927 он. Эх сурвалж: (ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэн Баримт мэдээллийн төв)

Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг Эвлэл
Хамаа бүхий үг МАХН
Төрөл Зохион байгуулалт
Цаг үе ХХ, XXI зуун
Үндэслэн байгуулагч Нийслэл хүрээн дэх Орос, Хятад, Монгол ажилчид
Бүс нутаг Монгол улс
Үүсэж байгуулагдсан он цаг 1927 он
Татан буугдсан он цаг Татан буугдаагүй

Монголын Үйлдвэрчний эвлэл

Монголын үйлдвэрчний эвлэл нь ажилтны эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг төлөөлөн хамгаалах үндэсний хэмжээний байгууллага

    Нийслэл хүрээн дэх оросуудын байгуулсан “нэгдсэн хороо” нэртэй үйлдвэрчний байгууллага нь Монгол улсад үйлдвэрчний байгууллага байгуулахад чухал нөлөө үзүүлсэн. Нэгдсэн хорооны үйл ажиллагаа өргөжиж 1923 онд “Олон ястны үйлдвэрчний эвлэл” нэртэй болж орос, монгол, хятад ажилчдыг эгнээндээ нэгтгэсэн. Зөвлөлтийн ажилчин албан хаагчид “Олон ястны үйлдвэрчний эвлэл"-ээс тусгаарласан тул 1925-1926 онуудад “Худалдаа, үйлдвэрийн  үйлдвэрчний эвлэл”, “Эмнэлэг, гэгээрлийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэл”, “Албан хаагчдын үйлдвэрчний эвлэл”, “Тээх нэвтрүүлэхийн үйлдвэрчний эвлэл” тус тус байгуулагдсан. МАХН-ын Төв Хорооны дэргэд 1925 онд эвлэлүүдийг удирдах төв үйлдвэрчний эвлэлийн байнгын комисс байгуулагдаж үйлдвэрчний эвлэл байгуулах ажлыг хийсэн. 1927 онд Монголын нийт ажилчин албан хаагчид, үйлдвэрчний эвлэлийн байгууллагуудын 115 төлөөлөгч оролцсон МҮЭ-ийн анхдугаар их хурлыг хуралдуулж, ҮЭ-ийн дүрмийг баталж, анхны даргаар Ц.Дамбадорж сонгогджээ. МҮЭ-ийн зорилго нь “Засаг төрийг бэхжүүлэх, эдийн засгийг хөгжүүлэх, үйлдвэрчин ардыг гэгээрүүлэн боловсруулах явдал” байжээ. Үйлдвэрчний эвлэлийн үүрүүд нэмэгдэн байгуулагдаж гишүүд нэмэгдэх тусам нийгмийн амьдралд ҮЭ-ийн оролцоо нэмэгдэж зарим талаар хэт их оролцох болсон. 1929 оноос Монголын ноёд, тайж нараас хөрөнгө хураах үйл ажиллагаанд оролцож 5.2 сая төгрөгийн хөрөнгө хурааж, 1.7 сая төгрөгийн үнэ бүхий зүйлийг ядуу ардад тараан өгчээ. Монголын Үйлдвэрчний эвлэл нь салбар болон нутаг дэвсгэрийн зарчмаар зохион байгуулагдсан.

    1990 оны МҮЭ-ийн YI бүгд хурлаар үйдвэрчний эвлэлийн бүтэц, зохион байгуулалтыг өөрчилсөн. Мөн оны 6 дугаар сарын 6-нд МҮЭ-ийн ээлжит бус XIY их хурал эхэлж, үйдвэрчний эвлэлүүдийг чөлөөт холбооны хэлбэрээр зохион байгуулсан. Тус хурлаас "Үйлдвэрчний эвлэл нь аль нэг нам, төрийн байгууллагаас үл хамааран ажилладаг, гишүүдийнхээ язгуур эрх ашгийг хамгаалан, амьжиргааны үндсэн хэрэгцээг хангахуйц баталгаат цалин хөлстэй байх, ашиг сонирхлыг хамгаалах гол үүрэгтэй хөдөлмөрчдийн байгууллага" хэмээн тодорхойлжээ. (Ч.Батдорж)

Ашигласан ном зохиол

Б.Түдэв. БНМАУ-н ажилчин ангийн түүхээс 1921 – 1952. Түүхийн найруулал. ред- М. Санждорж. Улсын Хэвлэлийн Хороо. УБ., 1963

Д.Ядамсүрэн. Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн хөдөлгөөн, түүний үндсэн шинж чанар онцлог. (1921-1940). Улсын Хэвлэлийн Хороо. УБ., 1975

Д.Догсомжав. Монголын үйлдвэрчин. УБ., 2007

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол