“БНМАУ, ЗСБНХУ-ын хооронд  харилцан туслалцах тухай Протокол” 1936 оны 3 сарын 12-нд байгуулагдаж, БНМАУ-ын Бага хурлын дарга А.Амар, БНМАУ-ын ерөнхий сайд бөгөөд Гадаад яамны сайд  П.Гэндэн, ЗХУ-ын  бүрэн эрхт төлөөлөгч В.Х.Таиров нар Улаанбаатар хотноо гарын үсэг зурсан.

      Дөрвөн зүйлтэй энэхүү Протоколын  Оршил  хэсэгт  хоёр улсын хооронд 1934 оны 11 дүгээр сарын 27-нд  хийсэн  аман хэлэлцээг  албан ёсоор баталгаажуулж буйг дурдаад,  “...хоёр улсын  нутаг дэвсгэрт гуравдахь улсын зүгээс довтлох заналхийлэл учирвал  үүссэн нөхцөл  байдлыг даруй хэлэлцэж, хамгаалах арга хэмжээг авах;  бие биедээ харилцан тусламж, түүний дотор цэргийн тусламж үзүүлэх;  дээр  дурдсан  үүргүүдийг биелүүлэхийн тулд  нөгөө этгээдийн  газар нутагт байгаа нэгэн этгээдийн  цэргийг  уул үүргээ гүйцэтгэсний  дараагаар 1925 онд зөвлөлтийн цэргийг БНМАУ-ын нутгаас татсаны  адилаар гаргах”  үүргийг хоёр улс өөртөө авч, Протокол бичгийг 10 жилийн хугацаатай байгуулсан байна.

     1936 оны 4 дүгээр сарын 7-нд “Известия” сонин  Зөвлөлт-Монголын гэрээний тухай томоохон өгүүлэл нийтэлж, ЗСБНХУ, БНМАУ-ын хооронд Харилцан туслалцах Протокол байгуулагдсаныг зарлажээ.

     Баримт бичгийн  үзэл санаа, агуулга  нь Алс Дорнотод энх тайвныг сахих үйл хэрэгт хоёр улс нэгдмэл зорилготойг  харуулж, БНМАУ-ын аюулгүй байдлыг хамгаалахад чиглэж байв. Протоколын дагуу зөвлөлтийн цэрэг БНМАУ-д байрлаж, тус улсад  1939 онд  халдан довтолсон Япон, Манжийн цэргийг Монгол ардын хувьсгалт цэргийн хамтаар  бутцохиж, Халхын голын дайнд ялалт байгуулав.  Дэлхийн хоёрдугаар дайны жилүүдэд БНМАУ нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ биелүүлэн  ЗХУ-ын талд тууштай зогсож, фашизмын эсрэг тэмцэлд  хүч бололцоогоор тусалж, Холбоотон гүрнүүдийн   Японы эсрэг дайнд оролцсон юм.

     Ийнхүү Харилцан туслалцах Протокол нь БНМАУ, ЗСБНХУ-ын  улс, төр цэргийн харилцааг зохицуулах баримт бичиг болж байсан учир Протокол байгуулсан өдрөөр  талууд  баярын цахилгааныг  харилцан илгээж байжээ. (Н.Хишигт)