Халхын Сэцэн хаан Шолойн хүү Бумба дархан хунтайжийн хүү Хонгор ахай дайчин 1688 онд зүүнгарын цэргийн хөлөөс зайлан Сэцэн хааны ноёдоос хамгийн түрүүнд Чин улсад дагаар орж, Энх-Амгалан хаанд бараалхан ирсэнд түүнийг засаг болгоод харьяат ардыг нь захируулжээ. 1690 онд зүүнгарын цэргийн довтолгооноос зайлан Хонгор ахай дайчингийн албат олон баргачууд Хянганы нурууг даван Хармөрөн мужид сарнин орсныг Чин улс хураан авч манж 8 хошуунд оруулан Мүгдэнд суулгав. 1691 оны Долнуурын чуулганаас өмнө Хонгор ахай дайчин нас барсан тул түүний засгийн тушаалыг ач дүү Хандад залгамжлуулж, улсын түшээ гүн өргөмжилжээ. 1695 онд зүүнгарын цэргийн довтолгооны үеэр албат ардаа аван Орост дагаар орсонд оросын тал Нэвчүүгийн гэрээний дагуу түүнийг буцаан өгсөнд цаазаар авав. Засаг тушаалыг нь түүний авга Цэвдэнд залгамжлуулжээ. Тус хошууны нутаг нь зүүнш Өмхий булаг, өмнөш Соёлж уул, баруунш Эрээн уул, хойш Цэцэн бүрд зүүн хойш Хэрээ хошуу, баруун хойш Шивтэр нуур, зүүн өмнөш Гурван хад, баруун өмнөш Мухар тал хүрчээ. Өмнө талдаа Шилийн голын чуулганы хоёр үзэмчин хошуутай зах нийлнэ. 1911 онд Монгол улс тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхаглахад тус хошууны засаг ноёнд үе улиран Эрхэмсэг засаг цол шагнасан тул тус хошууг Сэцэн хан аймгийн Эрхэмсэг засгийн хошуу хэмээн нэрийдэх болов. 1923 оны засаг захиргааны шинэчлэлээр Хан Хэнтий уулын аймгийн Хан Чандмань уулын хошуу хэмээн өөрчилж, Баян-Өлзийт хэмээх нэг сумтай болгожээ. 1926 онд жижиг хошуудыг татан буулгах үеэр тус аймгийн Халх голын хошуунд нийлүүлжээ. 1931 онд хошуудыг татан буулгаж, аймаг сумдыг зохион байгуулах үеэр тус хошууны нутгаар одоогийн Дорнод аймгийн Сүмбэр сумыг зохион байгуулжээ. (Б.Нацагдорж)

Засаг ноёдын үе залгамжлал

Эрхэмсэг засгийн хошууны газрын зураг (1907)