Үндэсний ардчилсан үзэлтэн Б.Цэрэндорж, А.Амар. Эх сурвалж: (ШУА-ийн Түүх, археологийн хүрээлэнгийн Баримт мэдээллийн төв)

Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг “Хүрээ хөдөө”, “Хөгшин залуу”, “Хуучин шинэ”
Хамаа бүхий үг “Барууны аюул”, Ж.Цэвээн, Б.Цэрэндорж, А.Амар
Төрөл Түүхэн үйл явдал
Цаг үе XX зууны 20-иод оны дунд ба сүүлч
Бүс нутаг Монгол улс
Болсон цаг хугацаа 1924-1928
Хаана болсон Монгол улс
Холбогдох түүхэн хүн, аймаг угсаатан Орон даяар

Баруунтан

Үндэсний ардчилсан үзлийн гол шугамыг баримталж, улс үндсээ дээдэлсэн үзэлтнүүд

       Монголын удирдагч Д.Бодоо, С.Данзан нарын үеэс эхлэлтэй хөгжлийн үндэсний ардчилсан чиг баримжааг Б.Цэрэндорж, А.Амар, Ж.Цэвээн, Ц.Дамбадорж, Н.Жадамба, Ж.Гэлэгсэнгэ, Б.Дугаржав, Н.Хаянхярваа нар 1928 оны эх хүртэл тууштай үргэлжлүүлж байсан юм. Зөвлөлт хэв маягийн социалист өөрчлөлт Монголын нөхцөлд тохирохгүй хэмээн үзэж, нийгмийн амьдралын бүх салбарт өрнөсөн ардчилсан өөрчлөлтийг үргэлжлүүлэхийг эрмэлзэж байсан үндэсний ардчилсан үзэлтэй тэдгээр Монголын удирдагчдыг “баруунтан” хэмээх нэр хаяг зүүж, албан тушаалаас нь зайлуулсан билээ. Коминтерны зүгээс дэс дараатайгаар эл үйл ажиллагааг гүйцэтгэхдээ юуны өмнө хүчний байгууллагуудыг сулруулсан агаад дараа нь цэргийн анги, байгууллагуудыг улс төрийн үйл ажиллагаанаас тусгаарлаж, ЗХУ-д сургууль төгсөгчдөөс дайрагч отрядуудыг бэлтгэж, намын гишүүдийг дотор нь хагалан бутаргаж, баруун, зүүнээр нь талцуулан сөргөлдүүлж чадсанаар төрийн эргэлт хийж “баруунтан” нарыг бут цохисон юм.

      Коминтерн эдгээр Монголын удирдагчдыг “баруунтан” нэрийн дор буруутган үндэсний эрх ашгаа дээдэлсэн, бие даасан бодлого явуулах эрмэлзлэлийг цаашид гаргуулахгүйгээр нухчин дарах зорилго агуулж түүнээ гүйцэтгэсэн билээ. “Баруунтан “-нууд эх орныхоо тусгаар тогтнолын төлөө тууштай тэмцэгчид, чин халуун сэтгэлт эх орончид байв. (Д.Эрдэнэбат)

Ашигласан ном зохиол

Дашдаваа Ч. Улаан түүх. “Соёмбо принтинг” ХХК. УБ., 2003.
Дашдаваа Ч. Монгол дахь төрийн эргэлт.  “Бемби сан” ХХК. УБ., 2008.
Цэрэн-Очирын Дамбадорж (баримт бичгийн эмхтгэл). УБ., 2006.
Коминтерн ба Монгол. Шинжлэх ухаан технологийн мэдээллийн компани. УБ., 1996.

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол

МАХН-ын долдугаар их хурал. Баримт бичиг, материалууд. УБ., 1980.
Монголын тухай БХК(б)Н-ын баримт бичигт (1920-1932). Баримтын эмхтгэл. Боть I, “Өнгөт хэвлэл” ХХК. УБ., 2002