Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын нутаг Адуун чулуун уулын өврийн жижгэвтэр хадтай толгойг Худгийн Толгой /сумын төвөөс 30 км орчим зайтай/ гэнэ. Толгойн урд тэгш аманд хүннү нарын 306 булш, гурван хиргисүүр бий гэж тогтоогдсон.
     Худагийн Толгойн булшууд хэмжээгээр харил¬цан адилгүй бөгөөд том нь 25 м, жижиг нь 3 м голч бүхий чулуун далантай. Далангийн төв хэсэгт голдуу хонхор¬хойтой. Монгол-Зөвлөлтийн судлаачдын хүрэл ба төмөр зэвсгийн дурсгал судлах анги 1980-1982 онд энд хэдэн булш, 1987 онд Монгол-Унгарын хамтарсан археологийн шинжилгээний анги хоёр булш малтаж шинжилсэн байна. 1987 онд малтсан нэгдүгээр булш нь 7,5 м голч бүхий дугуй чулуун далантай. Далангийн төвийн 3,5 м голч бүхий хэсэгт чулуугүй. Булшны дотор модон авсгүй, харин хавтгай чулуугаар хашлага хийж оршуулсан байв.
     Булшийг эрт цагт тонуулчид ухаж сүйтгэсэн ул мөр байсан. Нүхний гүн 3,3 м байв. Энэ булшнаас төмөр эдлэлийн үлдэгдэл их гарсан. Тухайлбал, хазаарын амгай, товруу, оломны дөрвөлжин ба дугуй арал, дөрөөний хагас, хутга, зэвэрч муудсан төмөр эдлэлүү¬дийн үлдэгдэл зэрэг болно. Мөн бугын эврээр хийсэн нумны дунд талын болон үзүүрийн наалтууд хэд хэд гарсан. Хоёрдугаар булш нь хэлбэр хэмжээний хувьд дээрхтэй бараг адил. Мөн тонуулчид сүйтгэсэн учир оршуулгын зан үйлийн хувьд тодорхой дүгнэх бололцоогүй. Энэ булшнаас ар талдаа 16 үсэгтэй цац хүрэл толь олдсон. Энэ нь хүннүгийн булшнаас гарсан анхны бүтэн толь юм.
     Үүнээс гадна шавар савны хэсгээр хийсэн ээрүүлийн таваг, бугын эврийн тайранхай, гурван ширхэг ваар гарсан байна. 
     Худгийн толгойн хүннү булшнаас гарсан хэрэглэгдэхүүн нь хүннү булшнаас нийтлэг илэрдэг бөгөөд НТӨ II зуунаас НТ-ын I зууны үед хамаарна. (Д.Батсүх)