Ринчинбал хаан

Үндсэн мэдээлэл:

Адил утгатай үг Нинцзун
Хамаа бүхий үг Их Юань улс, Хүслэн хаан
Төрөл Түүхэн хүн
Цаг үе Юань улс
Хэний хаанчлалын үед Хүслэн хаан
Салбар, чиглэл Түүх
Өөр нэр (цол, сүмийн цол, хоч нэр гэх мэт) Нинцзун
Хүйс Эр
Төрсөн он, сар, өдөр 1326 оны 3-р сар
Нас барсан он, сар, өдөр 1332 оны 11-р сарын 26
Овог, аймаг Боржигин
Албан тушаал Хаан
Гэр бүл (Эцэг, өвөг эцэг, эх, нагац өвөг, хадам эцэг, хүргэн, эхнэр, нөхөр, хүү охин гэх мэт) Эцэг нь Хүслэн хаан, эх нь Бабуша хатан, эцэг нэгтэй эх өөр ах нь Тогоонтөмөр.

Ринчинбал хаан

Юань улсын 10 дахь их хаан.

Ринчинбал хаан бол Хүслэн Минцзун хааны хоёрдугаар хөвгүүн болно. 1329 онд Хүслэн хаан нас нөгчиж түүний дүү Заяат Төвтөмөр хаан суурийг залгамжилжээ. Заяат хааны хатан Бодьшири, Ринчинбалын эх Бабушаг хөнөөж, Ринчинбал өнчин хоцорчээ. Заяат хаан Ринчинбалыг ихэд өрөвдөж, хайрладаг байсан учир түүнийг дүүгээ өргөмжилж нийслэл хотод дэргэдээ үлдээжээ.

Уг нь ах дүү хоёрын аман гэрээгээр бол Хүслэн хааны хоёр хөвгүүн Тогоонтөмөр, Ринчинбалын аль нэг нь хунтайж өргөмжлөгдөж хаан суурийг залгамжлах ёстой байсан юм. Гэвч Төвтөмөр Заяат хаан өөрийн хөвгүүн Алтандара-г хунтайж өргөмжилж, хаан сууринд залгамжлуулахаар болов. Гэвч Алтандара нь удалгүй нас нөгчжээ. 1332 оны 8-р сард Заяат хаан нас барахынхаа өмнө Хүслэн хааны ахмад хөвгүүн Тогоонтөмөрөөр суурийг залгамжлуулахыг гэрээсэлсэн байна. Гэтэл Заяат хааны хатан Бодьшири 7 настай Ринчинбалаар хаан суурийг залгамжлуулжээ. Ингээд Ринчинбал 1332 оны 10-р сарын 4-нд хаан сууринг залгамжилж, тус жилийн 11-р сарын 26-ны өдөр өвчнөөр нас нөгчжээ. 7 настай их хаан их сууринд 50 гаруй хоног сууж түүний үед онцгой тэмдэглэмээр үйл хэрэггүй байна. Хожим нь сүмийн нэрийг Нинцзун хэмээн өргөмжилөв. (А.Пунсаг)

Ашигласан ном зохиол

Судрын чуулган (хятад хэлээр)
Юань улсын судар (хятад хэлээр)
Далай Ч., Монголын түүх (1260-1388), гутгаар дэвтэр, УБ., 1992
Монгол улсын түүх, дэд боть, УБ., 2003

Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол

Буянхүү, Монгол түүхийн толь бичиг - Эртний боть, Хөх хот, 2010 
Монгол судлалын нэвтэрхий толь - Эртний түүх, Хөх хот, 2010
Ту Цзи, Монголын түүхэн тэмдэглэл, Хөх хот, 2011