Хамаа бүхий үг | Их Монгол улс, Юань улс |
Төрөл | Овог аймаг |
Цаг үе | Их Монгол улс, Юань улс |
Хэний хаанчлалын үед | Чингис, Хубилай |
Салбар, чиглэл | Түүх |
Угсаа | Монгол |
Монгол угсаатны доторх
нэгэн овгийн нэр.
Асуд нь Өрнөд Азийн иран гаралтай хүмүүс бөгөөд одоогийн Кавказ хавиар нутаглаж байгаад Их Монгол улсын үед Монголын эзэмшилд орж хожим нь Монголд уусан шингэсэн байна. Тухайлбал: 1221 онд Сүбээдэй баатрын цэрэг Зүүн Европт байлдан хүрэх үед тэдний дотор Асуд хүмүүс байлдсан бөгөөд Өгэдэй хааны үед Монголын ахмад хөвгүүдийн баруун зүг дайлах аян дайны үед Асуд хүмүүс эсэргүүцэл гаргаж ялагдаад монголчуудад олзлогджээ. Тэднийг монголчууд нутагтаа авчирч Шар мөрний сав газраар нутаглуулжээ. Их Юань улсын үед тэд нэгэнт монголжин уусч Монголын төрд хүчин зүтгэх болов. Тухайлбал: Юань улсын Цэргийн явдлын хүрээлэнгийн харьяанд Асуд хүмүүсээр бүрдсэн зүүн, баруун харуулын хишигтэн цэрэг байсан байна. Мөн 1272 онд “Асуд баатар цэрэг” гэдэг тусгай хороо байгуулсан бөгөөд тэд Сүн улсыг дайлах дайнд идэвхтэй оролцож байжээ.
Батмөнх Даян хааны үед Асуд нь Харчин, Юншээбүтэй хамт Юншээбү түмний нэгэн отог болсон байна. Даян хаан баруун гурван түмний бослогыг дарангуйлсны дараа Асуд отгийг өөрийн Ойрад хатнаас төрсөн хөвгүүн Увсанз Чин тайжид өвлүүлэн өгчээ. Чин тайжийг нас нөгчсөний дараа түүний хоёр хөвгүүн Ажу, Шар нар муудалцсаныг далимдуулан Барсболдын хөвгүүн Бодьдара ноён Асудыг эзлэн авчээ. Бодьдара ноёны дараа түүний хөвгүүн Холч баатар Асудыг ноёлж одоогийн Шилийн гол аймгийн өмнөд хэсгээр нутаглан сууж байв. Хожим нь Асуд аймаг Харчин, Түмэд, Цахар зэрэг олон аймгийн харьяанд орж бие даасан аймаг байхаа больж одоо зөвхөн овгийн нэр болжээ. Асуд овгийн хүмүүс Монгол улсаас гадна Өвөр Монголын Ордос, Цахар, Харчин, Түмэд, Үзэмчиний дунд байдаг. (А.Пунсаг)
Юань улсын судар
Очир А., Монголчуудын гарал нэршил,УБ., 2008
Чжан Му, Монголын хошуу нутгийн тэмдэглэл, Хөх хот, 1988
Содномдорж Б., Монгол овог ястны чуулган,Ляонин, 2007
Буянхүү, Монгол түүхийн толь бичиг - Эртний боть, Хөх хот, 2010
Монгол судлалын нэвтэрхий толь - Эртний түүх, Хөх хот, 2010
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монголын түүх 2016 он