Хуучид аймгийн тухай хамгийн эртний мэдээ нь “Хураангуй Алтан товч”-д “Хуучидын Эсэн түгэл” гэж гардаг бөгөөд Баянмөнх Болох жонон нарыг дэмжиж явсан тухай түүхэн тэмдэглэл байдаг. Энэ нь XIV зууны дунд үеийн үйл хэрэг болой. “Илтгэл шастир”-ын тэмдэглэлийг үндсэлбэл “Юань улсын Тайзцу хааны 16-р үеийн ач Төрболд Хангай уулнаас говийн өмнө этгээдэд нүүж нутаглан суужээ. Түүний хөвгүүн Боди Алаг хаан залгамжлаад 3 хөвгүүн төрөв. Тус тусдаа нутаглан суужээ. Ахмад хөвгүүн Гүдэн хаан өөрийн аймгаа Хуучид хэмээн нэрийдсэн” гэжээ. Хуучид аймгийг өмчилсөн Дарайсун Гүдэн хаан 1520-1557 оны хооронд амьдарч байсан бөгөөд 1548-1557 оны хооронд хаан ширээнд сууж байв. Зургаан түмэн нь Цахар түмэнд төвлөж голын улс болж байсан тул өөрийн хараат аймгаа Хуучид буюу Хуучин Цахар хэмээн нэрлэсэн гэж үздэг.

Хуучид аймаг Лигдэн хааны үед дотоодын хямралаас зайлж Манжаас болгоомжлон Үзэмчин, Сөнид, Авга нарын хамт Халхын Сэцэн хан Шолойг түшихээр умард зүгт нүүдэллэсэн байна. Энэ нь бараг 1625-1632 оны хооронд тохиож байгаа бөгөөд Хэрлэн голын сав газар, Гүн галуут зэрэг газраар нутаглаж байжээ. Хуучид аймаг 1637 онд Манжийн эрхшээлд орж Эеэр засагч хааны 3-р онд (1646) Болд-Эрдэнэ ванг засаг төрийн бэйл өргөмжилж зүүн Хуучид хошууг захируулав. Эеэр засагчийн 8 дугаар онд (1651) Хуучидын Гармаацэвээн дагаар ирсэнд Эеэр засагчийн 10 дугаар онд (1653) төрийн жүн ван өргөмжилж баруун Хуучид хошууг захируулжээ. Тухайн үед Хуучид аймгийг зүүн, баруун хоёр хошуу хуваан Шилийн голын чуулганд харьяалуулсан байна. Богд хаант Монгол улсын үед зүүн Хуучидын Сэлнэнтожил ван харьяат иргэнээ дагуулж Монгол улсад ирсэн нь Богдын харьяа шавь Хэнтий аймаг, Сүхбаатар зэрэг аймгаар суурьшсан байна. 1945 оны чөлөөлөх дайны дараа баруун Хуучидын олонх айл өрх нь засаг ноён Жүгдэржолму-гийн дагуулгаар Монгол улсад нүүдэллэн ирж Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан суманд нутаглажээ. Хуучид гаралтай хүмүүс Монгол улсын Улаанбаатар хот, Хэнтий, Сүхбаатар, Дорнод аймаг мөн Өвөр Монголын зүүн, баруун Үзэмчин, Шилийн хот зэрэг газар орноор тархан суурьшиж байна. (А.Пунсаг)