Хамаа бүхий үг | Орхоны хөндийн чулуун зэвсгийн суурин |
Төрөл | Чулуун зэвсгийн үеийн дурсгал |
Түүхэн эрин үе | Палеолитын үе |
Салбар | Археологи |
Мойлтын амны суурин Өвөрхангай аймгийн Хархорин сумын нутагт оршино.
Анх 1949 онд илрүүлэн олсон бөгөөд 1960, 1961, 1963, 1965 онуудад нийтдээ 4 удаа 172 м2 талбайд малтлага судалгааны ажил хийжээ.
1985, 1986 онуудад МЗТСХЭ тус суурингийн судалгааны ажлыг үргэлжлүүлэн түүвэр судалгаа болон 5 хэсэг газарт зургаан хэсэгт малтлага хийжээ.
1996-1997 онд Монгол-Францын хамтарсан археологийн экспедици Мойлтын аманд бага хэмжээний малтлага хийсэн байна.
1960, 1961, 1963, 1965 оны малтлагын явцад дунд палеолитын үеэс мезолитын үе хүртэлх 5 соёлт давхарга бүхий суурин болохыг нь олж тогтоосон ба нийтдээ 3765 тооны чулуун зэвсгийн дурсгал олдсноос 5-р давхаргаас 275, 4-р давхаргаас 692, 3-р давхаргаас 1113, 2-р давхаргаас 629, 1-р давхаргаас 1056 багаж зэвсэг тус тус гарчээ. Тэдгээр чулуун зэвсгийн хэв шинж, төрөл зүйл, хийсэн арга барил нь дээд палеолитын эхэн шатнаас мезолитын үе хүртэлх чулуун зэвсгийн үйлдвэрлэлийн хөгжилтийг тод томруунаар илтгэн харуулдаг.
Мойлтын амны суурин нь судлаачдын үзэж байгаагаар эхэн шатандаа түр зуурын суурин маягийн томоохон дархны газар байсан бололтой. Учир нь малтлагын явцад хүн удаан хугацаагаар суурин амьдарч байсан гал голомтын ором ганц нэг олдсон төдийгүй оромж сууцны үлдэгдэл олдоогүйгээс ингэж дүгнэхэд хүргэсэн байна.
Мойлтын амнаас олж илрүүлсэн чулуун зэвсгийн хэв шинж, хийсэн арга барилаас нь харахад палеолитын дунд шатны төгсгөлөөс мезолитын үе хүртэлх чулуун зэвсгийн үйлдвэрлэлийн хөгжлийг тод томруунаар илтгэн харуулна. (Я.Цэрэндагва)
Окладников А.П. Палеолитическое поселение Мойльтын ам на р. Орхоне и проблемы монгольского палеолита // Проблемы археологии и этнографии Сибири и Центральной Азии: Тез. докл. к региональной конференции 25—27 марта 1980 г. Иркутск, 1980.
Окладников А.П. Палеолит Центральной Азии. Мойльтын ам (Монголия). Новосибирск,1981.
Jaubert J., Bertran P., Olive M., Tsogtbaatar B. Moiltyn –Am (Harhorin, region de Ovorkhangai, Mongolie) Latransition Paleolithique moyen-Paleolithique superieur en Mongolie. Ministere des Affaires Etrangeres, rapport. 1997.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монголын түүх 2016 он