Баянхонгор аймгийн Баянлиг сумын нутагт оршино. Энэ агуйг анх 1987 онд Монгол- Зөвлөлтийн түүх соёлын хамтарсан экспедицийн чулуун зэвсгийн үеийн дурсгал судлах анги олж илрүүлэн 1988-1989 онуудад малтан судлах ажлыг гүйцэтгэжээ. 1995-2000 оны хооронд Монгол-Орос-Америкийн хамтарсан археологийн экспедици малтлага судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэжээ.

Цагаан агуйд хийсэн малтлага судалгаа, чулуун зэвсгийн олдвор хэрэглэгдэхүүний хийц хэв загвар, соёлт давхаргаас авсан дээжинд хийсэн лабораторийн нарийн шинжилгээ зэргээс үндэслэн үзэхэд хуучин чулуун зэвсгийн үеэс неолитын үе хүртэл энэ агуйд эртний хүмүүс тасралтгүй амьдарч байсан нь тогтоогдсон юм. Тэдгээр хүмүүсийн үлдээсэн чулуун зэвсгийн дурсгал агуйг малтахад хэдэн мянгаараа олдсон байна.

Монгол нутагт хүн хэдий үеэс амьдарч эхэлснийг он цагийн баттай баримтаар баталсан анхны томоохон агуйн дурсгалт газар юм.

Цагаан агуйн малтлагаас гарсан мал амьтны яс, ургамлын үр, тоосонцор, хөрснөөс дээж авч лабораторийн нарийвчилсан шинжилгээгээр он цагийг нь тогтоосон юм. Он цаг тогтоох шинжилгээг ОХУ-ын Москвагийн Улсын их сургууль, Оросын ШУА-ийн Сибирийн салбарын Геологи-эрдэс судлалын хүрээлэн, АНУ-ын Аризоны их сургуулийн лабораториудад хийж одоогийн байдлаар хорин он цаг тогтоогоод байна.

Үүдний талбайн 10-р давхарга 470±117 мян.ж.ө. (РТЛ-800), гол хонгилын 12-р давхарга 520±130 мян.ж.ө. (РТЛ-805), үүдний талбайн 11-р давхаргаас авсан палеомагнитын он цаг тогтоох шинжилгээгээр Матуямын хроны дээд үе буюу 730 мянган жилээс өмнөх үе, гол хонгилын 11-р давхаргаас радиотермолюминесцентны аргаар 450±123 мян.ж.ө. (РТЛ-803), үүдний талбайн 4-р давхарга 175±44 мян.ж.ө, гол хонгилын 5-р давхарга 227±57 мян.ж.ө үед холбогдох нь батлагдсан юм. Цагаан агуйн хурдас хуримтлалын 1, 2-р бүрдэл бүхэлдээ, 3-р бүрдлийн доод хэсэг доод палеолитын үед холбогдох нь он цаг тогтоох шинжилгээгээр тодорхой болсны дээр тэдгээр хөрсний давхаргаас олдсон чулуун зэвсгийн олворууд ч доод палеолитын хэв шинжийг баттай хадгалсан байв.    Гуравдугаар бүрдлийн хувьд 3-р давхарга нь 33843±642 (АА-23158), 4-р давхарга нь 32965±666 (АА-23159) жилд, Москвагийн их сургуульд хийсэн шинжилгээгээр 5-р соёлт давхарга нь 42000 жилээс (МГУ-1449) өмнөх үед холбогдох нь тогтоогджээ.

Дөрөвдэх бүрдэл буюу дээд талын давхаргууд шинэ чулуун зэвсгийн үед хамаарна. (Я.Цэрэндагва)