Даваач хаан- Берлинд буй эх зураг.

Үндсэн мэдээлэл:

Хамаа бүхий үг Зүүнгар хаант улс, Амарсанаа, Ламдаржаа
Төрөл түүхэн хүн
Цаг үе Зүүнгар хаант улс
Салбар, чиглэл түүх
Хүйс эр
Төрсөн он, сар, өдөр тодорхойгүй
Нас барсан он, сар, өдөр 1759
Овог, аймаг Цорос
Албан тушаал Зүүнгар улсын хаан
Гэр бүл (Эцэг, өвөг эцэг, эх, нагац өвөг, хадам эцэг, хүргэн, эхнэр, нөхөр, ах дүү, хүү охин гэх мэт) Хуланц эцэг нь Баатар хунтайж, элэнц эцэг нь Бум, өвөг эцэг нь Их Цэрэндондов, эцэг нь Намжилдаш.

Даваач

Зүүнгар хаант улсын хаан (1752-1755).


Даваач угтаа Ойрадын 21 ангийн тайж нарын нэг бөгөөд Эмил голын газар нутаглаж байв.  Тэрээр 1750-аад онд Ойрадын хаан ширээний төлөө тэмцэлд татагдан оржээ. 1751 онд өөрийн өрсөлдөгч Ламдаржаад ялагдан Хойдын ноён Амарсанаагийн хамт Хасагийн Дундад ордны хаан Аблай дээр зугтан очжээ. 1753 оны эхээр Даваач, Амарсанаа нар Зүүнгарт буцан ирж Ламдаржааг хөнөөгөөд, Даваач Зүүнгарын хаан ширээнд суужээ. Гэтэл удалгүй Дөрвөдийн ноён Нэмэхжаргал Даваачийг Илиэс хөөн зайлуулсан байна. Тэрээр Хошууд аймгийн Шагдарманж, Амарсанаа нарын дэмжлэгээр Нэмэхжаргалыг устгаад, дахин хаан болов. Гэвч удалгүй тэд хоорондоо эвдрэлцэж, Даваач Хошуудын Шагдарманжид 25 мянган цэрэг, Захчины Хөгшин Мамудад 8 мянган цэрэг өгч, Амарсанааг дайлуулсанд тэрээр давуу хүчинд түрэгдэж Чин улсад дагаар оржээ. 1755 онд манж нар Зүүнгарыг эзлэхээр өрнө, умар хоёр замаар их цэрэг илгээж, мөн оны 7-р сард Илийн ойролцоох Гэдэн ууланд Даваачийн цэрэгтэй тулалджээ. Даваач Манжийн давуу хүчтэй тулалдаж ялагдаад, Тэнгэр уулыг даван Кашгарын зүг зугтан явахад нь Үши-гийн ноёд түүнийг баривчилж, Бээжинд хүргүүлжээ. Манжийн хаан Даваачид чин вангийн хэргэм шагнаж, Бээжинд гэр орон өгч суулгаад, түүний харьяат 40 гаруй өрхийг авчруулан түүнд зарцлуулжээ. 1756 онд Даваачийг төрийн эфү болгосон бөгөөд тэрээр 1759 онд нас баржээ. (Ц.Цэрэндорж)

 

Ашигласан ном зохиол

Зарлигаар тогтоосон гадаад монгол, хотон аймгийн ван гүнгүүдийн илтгэл шастир

Монгол улсын түүх, дөтгөөр боть, УБ., 2003

Нацагдорж Ш., Халхын түүх, УБ., 1963

Саруул И., Даваач хаан, УБ., 2004

Златкин И.Я., История Джунгарского ханства (1635-1758), М., 1983


Дэлгэрүүлж үзэх ном зохиол