1196 онд Чингис хаан Татар аймгийг байлдаж яваад тэдний хоргодож байсан  Нарату шүтээнээс алтан ээмэг, дөрөвчит булгаар доторлосон таж торгон элгэвчтэй өчүүхэн хөвгүүнийг олж Өэлүн эхэд авчирч өгөхөд сайн хүний үр буй за хэмээн Шихихутуг хэмээн нэрлэж өсгөжээ.

1206 онд Чингис хаан Их Монгол улсыг байгуулаад Шихихутугийг Их заргачаар өргөмжилж, улс байгуулахад гүйцэтгэсэн гавьяаг нь үнэлж мянганы ноёноор томилжээ. Түүнийг дархан болгож хүссэн цагтаа хаанд бараалхах, есөн алдал алдахад ял хэлэлцэхгүй болжээ. Шихихутаг Монголын төрд хоёр чухал үүрэг гүйцэтгэж байв.

Тэрээр улсын дээд заргач байсны хувьд хаантай зөвлөн, хааны нэрийн өмнөөс шүүн таслах ажиллагаа явуулах, хаан төрийн “үзэх нүд, сонсох чих” болж улс үндэсний аюулгүй байдлыг сахин хамгаалах, шинээр байлдан эзэлсэн газар нутаг, дайны олзыг хувь тэнцүүлэн хуваах, зарга ялгаснаа хөх бичиг, цагаан цаасан дээр бичиж дэвтэрлэх үүрэгтэй болжээ. Ингэснээр “Их Засаг” хэмээх бичигдмэл хуультай болов.    

Шихихутаг өмч хувьчлах болон олон хэргийг шударга шүүж байсан тухай олон баримтыг түүхэн сурвалжуудад дурдсан байдаг. Шихихутаг төрийн зүтгэлтэн төдийгүй цэргийн шилдэг жанжин байв. 1211 онд Чингис хаан Алтан улсыг дайлахад Шихихутуг оролцож ялалт байгуулалцсан төдийгүй Алтан улсын хааны олзлон авсан эд хөрөнгийг шударгаар хувилан тараажээ.

Чингис хаан Хорезм улсыг байлдахад ч Шихихутаг оролцож цэргээ удирдан байлдаж явжээ. 1221 оны зун Джелал-ад-Дин Перван хотын ойролцоо монгол цэргийн нэг томоохон ангийг бутцохижээ. Чингис хаан анхны ялагдлын тухай мэдээг сонсоод шилдэг жанжнуудынхаа дотроос Шихихутагийг сонгон 30 000 цэрэг өгч илгээжээ. Шихихутуг цэргээ аван Джелал-ад-Диний цэрэгтэй 2 өдрийн турш байлдсан боловч ялагдан ихээхэн хохирол амсчээ. Энэ нь түүний анхны ялагдал байжээ. Чингис хаан түүнийг олон жанждын дундаас шилдэг гэж сонгосон болон Алтан улс, Хорезмыг дайлсан олон удаагийн тулалдаанд оролцсоноос анхны ялагдал хүлээсэн гэсэн нь түүний шалгарсан жанжин байсныг харуулж байна. (С.Цолмон)

.