Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ТЭРГҮҮН I

1. [хүндэтгэл] Толгой - Түүний дараа тэргүүн дээрээ алтан банзай жовдом бүхий алтан багтай ижилхэн хорин таван цам дэлгэрэнгүй...гарч ирнэ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., тэргүүн гудайлгах (а. Толгойгоо гудгар болгох; б. [шилжсэн] Харамсан гашуудах), тэргүүн өргөх (а. Толгойгоо дээш болгох; б. [шилжсэн] Сэтгэл өөдрөг байх);

2. Толгойлогч, удирдагч, ерөнхийлөгч - Төрийн тэргүүн, шашны манлай Богд Жавзандамба ламдаа үнэнч зүтгэсний учир чулуун жинс, зайсан цолоор дэлгэрэнгүй...шагнагдсан билээ. С.Дашдэндэв. Улаан наран., тэргүүн захас [хуучирсан] (тэргүүлэн даргалсан хүн), тэргүүн сайд [хуучирсан] (а. Хаант төрийн засгийн газрын удирдах эрх бүхий албан тушаал; б. Жинхэнэ сайд), тэргүүн хатагтай (ерөнхийлөгчийн гэр бүлийн хүн), засгийн газрын тэргүүн (ерөнхий сайд), төлөөлөгчдийн тэргүүн (төлөөлөгчдийн ахлагч), тэргүүн хөгжимчин (а. Симфони найрал хөгжмийн нэгдүгээр хийлч; б. Дуурь, симфони, найрал хөгжмийн чавхдаст хөгжмийн хэсэг бүрийг толгойлсон хөгжимчин; в. Дуучин, хөгжимчин, бүжигчнийг концертод оролцох, бэлтгэл сургууль хийхэд нь хамтран тоглогч төгөлдөр хуурч);

3. [хуучирсан] Нэгдүгээр зэрэг шагнагдсан тайж - Цэвээн тэргүүн одоо Богдын засгийн газрын сангийн яамны сайд билээ. тэргүүн зэрэг (нэгдүгээр зэрэг, хамгийн дээд зэрэг);

4. Юмны дээд болон урд тал, эхлэл - Тэр үед тэргүүн харуулд явсан хүнээс хоёр нь ирж, -Энүүхэнд голын хөвөө дагаад маш олон машин, дүүрэн цэрэг дэлгэрэнгүй...бужигнаж байна гэв. Ц.Уламбаяр. Зовлон жаргал., тэргүүн залуур (онгоцны залах хэрэгсэл), тэргүүн хэсэг (эхлэл хэсэг), эн тэргүүн (юуны өмнө, хамгийн эхлээд), тэргүүн сүүл [хоршоо] (юмны эхлэл төгсгөл) - Тэргүүн сүүл хоёр этгээдийн цэрэг хараахан бутралдахуйяа Бет улсын их жонон олон жанжин нар Жамухын гэзгийг даран их цэргийг авч шувтлан алан орж ирэх нь цахилгаан цахилхийлэн аянга таарах мэт. В.Инжаннаши. Хөх судар;

5. Нэгдүгээр, анхдугаар, анхны, эхний: тэргүүн байр эзлэх (эхний байр эзлэх, нэгдүгээр байр эзлэх) - Залуучууд оюутны их наадамд дэлгэрэнгүй... Л.Түдэв. Нүүдэл., тэргүүн боть (эхний боть), тэргүүн дэвтэр (эхний дэвтэр), тэргүүн сар (нэгдүгээр сар), тэргүүн дагуул [зурхай] (сарны зурхайн хорин найман одны арван гуравдугаар одны нэр);

6. Сайн - Тэмцэл ялалтынхаа алдрын төлөө тэргүүн сайчуудынхаа амжилтын төлөө. Ч.Лхамсүрэн. Шүлэг., дэлгэрэнгүй...

7. [шилжсэн] Юмны орой: уулын тэргүүн (уулын орой), цэцгийн тэргүүн (цэцгийн толгой, цэцгийн орой).

тэргүүн гудайлгах	а. Толгойгоо гудгар болгох; б. [шилжсэн] Харамсан гашуудах
тэргүүн өргөх	а. Толгойгоо дээш болгох; б. [шилжсэн] Сэтгэл өөдрөг байх
тэргүүн захас	тэргүүлэн даргалсан хүн
тэргүүн сайд	а. Хаант төрийн засгийн газрын удирдах эрх бүхий албан тушаал; б. Жинхэнэ сайд
тэргүүн хатагтай	ерөнхийлөгчийн гэр бүлийн хүн
засгийн газрын тэргүүн	ерөнхий сайд
төлөөлөгчдийн тэргүүн	төлөөлөгчдийн ахлагч
тэргүүн хөгжимчин	а. Симфони найрал хөгжмийн нэгдүгээр хийлч; б. Дуурь, симфони, найрал хөгжмийн чавхдаст хөгжмийн хэсэг бүрийг толгойлсон хөгжимчин; в. Дуучин, хөгжимчин, бүжигчнийг концертод оролцох, бэлтгэл сургууль хийхэд нь хамтран тоглогч төгөлдөр хуурч
тэргүүн зэрэг	нэгдүгээр зэрэг, хамгийн дээд зэрэг
тэргүүн залуур	онгоцны залах хэрэгсэл
тэргүүн хэсэг	эхлэл хэсэг
эн тэргүүн	юуны өмнө, хамгийн эхлээд
тэргүүн сүүл	юмны эхлэл төгсгөл
тэргүүн байр эзлэх	эхний байр эзлэх, нэгдүгээр байр эзлэх
тэргүүн боть	эхний боть
тэргүүн дэвтэр	эхний дэвтэр
тэргүүн сар	нэгдүгээр сар
тэргүүн дагуул	сарны зурхайн хорин найман одны арван гуравдугаар одны нэр
тэргүүн туршлага	шалгарсан сайн туршлага
уулын тэргүүн	уулын орой
цэцгийн тэргүүн	цэцгийн толгой, цэцгийн орой