СЭРГЭЛЭН

1. Хүн, амьтны авхаалж самбаатай, цовоо чадамгай байдал - Хашир буурьтай, газар орноо онцгой мэддэг сэргэлэн залуу дэлгэрэнгүй... Г.Дүйнхэржав. Арилшгүй мөр., сэргэлэн эр (авхаалжтай, цог золбоотой эр) - Хад чулуу шиг баргар дуугүй явдаг энэ Дэндэв их л яриа хөөрөөтэй, хийморьтой сэргэлэн эр болсон. Ж.Дамдин. Миний монгол., сэргэлэн явах (цог золбоотой явах), сэргэлэн нүд (цог жавхаатай нүд) - Мятавын хүрэн бор царай сарны гэрэлд цайран хурц сэргэлэн нүд нь цэрэг бүрийг цоргих мэт гялалзан харж байв. Т.Рэнцэн. Шинэ даваа., сэргэлэн цовоо [хоршоо] (цовоо цолгин, авхаалжтай) - Түүнээс салж угийн сэргэлэн цовоо болохоор хүн эмнэлгийн техникумд орж сайн сурч бага эмч болоод... Б.Бааст. Алтайн хөх дөнөн., цэцэн сайд улсын эрдэнэ сэргэлэн эхнэр гэрийн эрдэнэ [зүйр цэцэн үг] (а. Эрдэмтэй, чадвартай хүнийг хүндэтгэх нь зүйтэй; б. Сайн эхнэрийг магтсан хэллэг);


2. Мал, амьтны хөдөлгөөн түргэн, сонор соргог; сэргэлэн амьтан;
3. Өвс бэлчээрийн шинэ соргог: сэргэлэн дэнж (өвс ногоо нь талхлагдаагүй сэвүүн сэргэг дэнж) - Сэргэлэн дэнжийн шимтэй ногоонд дэлгэрэнгүй...И.Дамбажав нар. Монгол үгийн дээж.

сэргэлэн эр авхаалжтай, цог золбоотой эр
сэргэлэн явах цог золбоотой явах
сэргэлэн нүд цог жавхаатай нүд
сэргэлэн цовоо цовоо цолгин, авхаалжтай
цэцэн сайд улсын эрдэнэ, сэргэлэн эхнэр гэрийн эрдэнэ а. Эрдэмтэй, чадвартай хүнийг хүндэтгэх нь зүйтэй; б. Сайн эхнэрийг магтсан хэллэг