Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

АТГА I

1. Нэг гарын алга хуруу, хумихад үүсэх зай хэмжээ - Тун, халбага, атга, таваг, тогоо, хөхүүр үүнийг дэлгэрэнгүй... Х.Нямбуу. Хамгийн эрхэм ёсон., атга будаа (нэгэн атганд багтах будааны хэмжээ), атга давс (нэгэн атганд багтах давсны хэмжээ), *атгандаа байлгах (эрхэндээ байлгах), *атгандаа барих (хатуу гараар барих, өөрийн хяналтад байлгах), *атгандаа оруулах (эрхэндээ оруулах);

2. [шилжсэн] Өчүүхэн, бага: атга ааруул (цөөхөн ааруул), атга гурил (багахан х‎эмжээтэй гурил) - Авдрын дэлгэрэнгүй... Орос ардын үлгэр., атга чимх [хоршоо] (а. Атганд багтах хэмжээ, хоёр хуруугаар хавчсан хэмжээ; б. [шилжсэн] Өчүүхэн бага) - Тэгээд айл хунарын мал маллаж, атга чимх гурил, ам даавуу нэмэрлэв. Г.Жамьян. Гал атгасан гар., *атгыг нь аваад чимх дээр нь (ихэнх ажлыг гүйц‎этгээд, эцэст нь тараа таниулах гэсэн санаа), атга чимхээр гамнавал эмх тэр болно [зүйр цэцэн үг] (юмыг гамтай хямгатай хэрэглэ гэсэн санаа).

атга будаа	нэгэн атганд багтах будааны хэмжээ
атга давс	нэгэн атганд багтах давсны хэмжээ
атгандаа байлгах	эрхэндээ байлгах
атгандаа барих	хатуу гараар барих, өөрийн хяналтад байлгах
атгандаа оруулах	эрхэндээ оруулах
атга ааруул	цөөхөн ааруул
атга гурил	багахан хэмжээтэй гурил
атга чимх	а. Атганд багтах хэмжээ, хоёр хуруугаар хавчсан хэмжээ; б. [шилжсэн] Өчүүхэн бага
атгыг нь аваад чимх дээр нь	ихэнх ажлыг гүйцэтгээд, эцэст нь тараа таниулах гэсэн санаа
атга чимхээр гамнавал эмх тэр болно	юмыг гамтай хямгатай хэрэглэ гэсэн санаа