Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

СУДАР I

1. Зохиолын утгын оньсыг цөөн үгээр илэрхийлсэн товч хураангуй;

2. Бичиг, түүх, шастир - Би танайхаас өөр судар бичиг авч үзэх гэж ирсэн ухаантай. Ж.Пүрэв. Гурван дэлгэрэнгүй... эмийн судар (эмийн жор найрлага, эм барих арга, хэрхэн хэрэглэх тухай бичсэн ном), уншлагын судар (сан тавих, даллага авах зэргээр шашны зан үйл гүйцэтгэхэд унших ном), судрын хүн (номын хүн, эрдэмтэн), судрын хэл (номын хэл), судрын хэлний найруулга (сонгодог бичгийн хэлний найруулга), судар бичгийн хүрээлэн (Эдүгээгийн Шинжлэх ухааны академийн анхны нэр) - Жамьян гүн Судар бичгийн хүрээлэнгээс албан ёсоор төгрөг гаргуулан энэ хийдийн цав манзад зориулж өгнө гэж хэлж авсан гэнэ лээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., судар унших (түүх, шастир унших), бичиг судар [хоршоо] (ном зохиол, судар ном), судар ном [хоршоо] (эрт эдүгээгийн ном зохиол) - Учир иймд бид эрдэмтэн мэргэдийнхээ дотроос судар номын шимийг шахан авч чадах эрдэмтнийг олох хэрэгтэй. В.Шарма. Таван сургамж., судар түүх [хоршоо] (эрт эдүгээгийн үйл явдлын товчоон) - Хуучин бичиг зохиолд буддын шашны номоос гадна, зурхай, анагаах ухаан, түүх судар, цааз хуулийн зохиол ихтэй. Б.Ринчен. Өмнө этгээдэд зорчсон тэмдэглэл., судар шастир [хоршоо] (бичиг зохиол, түүх) - Арван зүйлийн судар шастир, бичиг тэмдэглэлүүдийг үзсээр сая олов. В.Инжаннаши. Хөх судар., өдөр судар [хоршоо] (өдөр сар, хоног хугацаа), өдөр судар үзэх (ямар нэгэн ажил хэргийг хийж бүтээх цагийн сайн мууг үзэх) - Одоо ч өдөр судар үзэж өгөх хүн амьтан байхгүй болжээ гэж Дамбий үглэнэ. Л.Түдэв. Нүүдэл., *судар эргүүлж, судас тоолох (хоосон онол баримталж үнэн үйлдлэгийг анхаарахгүй байх), судар номын яв, сул үгийн лав [зүйр цэцэн үг] (үсэг ном мэдэхгүй боловч үгэнд дуртай гэсэн санаа);

3. Уртаар нь үдэлгүй дэвтэрлэсэн ном, зохиол - Нойр хоолоо мартсан энэ хачин хүүг хойд эх нь их л бодлогошрон харж зузаан судар дэлгээд үүр шөнөөр дэлгэрэнгүй... С.Эрдэнэ. Малын хөлийн тоос;

4. [хуучирсан] Эртнээс нааш үе үеийн эзэн сайдын хэрэг, хуулийг тэмдэглэсэн бичиг - Эртний Энэтхэгийн тухай монгол бичиг сударт, монгол аман дэлгэрэнгүй...зохиолд үлэмж байдаг. Б.Ринчен. Өмнө этгээдэд зорчсон тэмдэглэл., судар бичих (эзэн сайд, төр улсын хэргийг эмхлэн бичих), сударт тэмдэглэх (сударт дурдан бичиж үлдээх);

5. [шашин] Бурхны зарлигийг хураан буулгасан гурван аймаг сав номын нэг аймаг, их хөлгөний зохиол.

эмийн судар	эмийн жор найрлага, эм барих арга, хэрхэн хэрэглэх тухай бичсэн ном
уншлагын судар	сан тавих, даллага авах зэргээр шашны зан үйл гүйцэтгэхэд унших ном
судрын хүн	номын хүн, эрдэмтэн
судрын хэл	номын хэл
судрын хэлний найруулга	сонгодог бичгийн хэлний найруулга
судар бичгийн хүрээлэн	Эдүгээгийн Шинжлэх ухааны академийн анхны нэр
судар унших	түүх, шастир унших
бичиг судар	ном судар, ном зохиол
судар ном	эрт эдүгээгийн ном зохиол
судар түүх	эрт эдүгээгийн үйл явдлын товчоон
судар шаштир	бичиг зохиол, түүх
өдөр судар	ажил хэргийг гүйцэтгэх цаг хугацаа
өдөр судар үзэх	ямар нэгэн ажил хэргийг хийж бүтээх цагийн сайн мууг үзэх
судар эргүүлж, судас тоолох	хоосон онол баримталж үнэн үйлдлэгийг анхаарахгүй байх
судар номын яв сул үгийн лав	үсэг ном мэдэхгүй боловч үгэнд дуртай гэсэн санаа
судар бичих	эзэн сайд, төр улсын хэргийг эмхлэн бичих
сударт тэмдэглэх	сударт дурдан бичиж үлдээх

Ижил үг:

СУДАР II

ХӨРШ ҮГ

Өргөн хэрэглээний үг

Явцуу хэрэглээний үг

Аман зохиол

Нэр томьёо

ХҮХЭЭГ

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

Ижил үг:

СУДАР II

ХӨРШ ҮГ

ХҮХЭЭГ

Мэдээлэл

Бусад

Сошиал сайт

Толийн тухай