Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

АРД I

1. [хуучирсан] Язгуур угсаагүй харц олон: харц ард (угсаа сурвалжгүй ядуу олон), ард дэлгэрэнгүй...аймаг [хуучирсан] (угсаатан, овогтон, ястан), үгээгүй ард (нэн ядуу хүн), хамжлагат ард (баян хүний албат иргэн), ардын заргын бичиг (дарангуйллыг эсэргүүцсэн ардын хөдөлгөөний бичиглэн заргалдах хэлбэр);

2. Иргэн, энгийн хувь хүн: малчин ард (мал малладаг хүн), тариачин ард (тариалан эрхэлдэг хүн), хил дэлгэрэнгүй...ард [хуучирсан] (хөрш зэргэлдээ орны хүн), энгийн ард (язгуур угсаа, хэргэм зэрэггүй жирийн хүн), сул ард (18-аас доош, 60-аас дээш насны эрэгтэй), ардын их хурал (Монгол улсын төрийн эрхийг барьж байсан төрийн дээд байгууллага), ардын жүжигчин (гавьяат жүжигчинд олгох төрийн дээд шагнал), ардын зураг (ард түмэнд энгийн ойлгогдох зураасан зургийн нэг төрөл), ардын төлөөлөгч (төрийн бүх шатанд иргэдийг төлөөлж сонгогдсон хүн), ард албат ~ албат ард [хоршоо] (а. Харьяат иргэд; б. Энгийн хүмүүс) - Ард албатаараа ийм зүстэй хүүхэн хаана байна вэ гэж хайлгажээ. Монгол ардын домог үлгэр;

3. Олон түмэн, ард түмэн: ардын аман зохиол (аман зохиолын ерөнхий нэр), ардын билиг зүй (олон түмний авьяас дэлгэрэнгүй...чадварыг илтгэсэн ардын урлаг), ардын боловсрол (боловсрол хүмүүжлийн ажил эрхэлдэг байгууллагын тогтолцоо), ардын бүжиг (ард түмний дунд өнө эртнээс уламжлагдан ирсэн хөдөлгөөний урлаг), ардын дуу (ард түмний ам дамжин уламжлагдсан тодорхой зохиосон эзэнгүй дуу), ардын найрал хөгжим (ардын хөгжмийн олон төрөл зэмсгээс бүрдсэн томхон хамтлаг), ардын засаг (ард түмний засаг) - Ардын засгийн газраас Зөвлөлийн засагт Орос улсын засгийн газар лугаа харилцав. Г.Пүрэв нар. Д.Сүхбаатарын үйл амьдралтай холбогдох баримтат материалын эмхэтгэл., ардын урлаг (ард түмний авьяас билгээр буй болсон бүтээл), ардын хөдөлгөөн (иргэдийн эсэргүүцлээ илэрхийлэх тэмцлийн нэгэн хэлбэр), ард анги (хувьсгалын өмнөх үеийн дарлагдагч анги), хөдөлмөрчин ард (ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүн, хүмүүс), ард иргэд [хоршоо] (олон иргэд) - Гучин гурван баатартаа гутал хувцас болгоод ард иргэдээрээ хувааж аваарай. Монгол ардын баатарлаг тууль., ард иргэн [хоршоо] (ард түмэн) - Энэ хоёр улсын ард иргэн нь харьяат газар орныхоо гүн дотогш орж суув. Ж.Верн. Арван таван наст капитан., ард олон [хоршоо] (а. Тухайн улс болон нутаг дэвсгэрт оршин суугаа нийт хүн ам; б. Хүмүүс) - Ард олноороо амар амгалан сууж бүхийд... Монгол ардын домог үлгэр., ард түмэн [хоршоо] (ард олон, улсын иргэд) - Ер нүүдэлчин ард түмний дунд энэ мэт номын эрдэнэстэй ард түмэн байсан нь ховор байх аа. Б.Ринчен. Марк Твений минь махыг нь идэж дээ;

4. Уламжлалт, уламжлалыг баримталсан: ардын эмнэлэг (уламжлалт эмнэлэг, уламжлалт анагаах ухаан).

ард аймаг	угсаатан, овогтон, ястан
зарц ард	бусдад зарагддаг хүн
малчин ард	мал малладаг хүн
тариачин ард	тариалан эрхэлдэг хүн
үгээгүй ард	нэн ядуу хүн
хамжлагат ард	баян хүний албат иргэн
хил ард	хөрш зэргэлдээ орны хүн
энгийн ард	язгуур угсаа, хэргэм зэрэггүй жирийн хүн
сул ард	18-аас доош, 60-аас дээш насны эрэгтэй
ард албат ~ албат ард	а. Харьяат иргэд; б. Энгийн хүмүүс
ардын аман зохиол	аман зохиолын ерөнхий нэр
ардын билиг зүй	олон түмний авьяас чадварыг илтгэсэн ардын урлаг
ардын боловсрол	боловсрол хүмүүжлийн ажил эрхэлдэг байгууллагын тогтолцоо
ардын бүжиг	ард түмний дунд өнө эртнээс уламжлагдан ирсэн хөдөлгөөний урлаг
ардын дуу	ард түмний ам дамжин уламжлагдсан тодорхой зохиосон эзэнгүй дуу
ардын найрал хөгжим	ардын хөгжмийн олон төрөл зэмсгээс бүрдсэн томхон хамтлаг
ардын засаг	ард түмний засаг
ардын заргын бичиг	дарангуйллыг эсэргүүцсэн ардын хөдөлгөөний бичиглэн заргалдах хэлбэр
ардын их хурал	Монгол улсын төрийн эрхийг барьж байсан төрийн дээд байгууллага
ардын жүжигчин	гавьяат жүжигчинд олгох төрийн дээд шагнал
ардын зураг	ард түмэнд энгийн ойлгогдох зураасан зургийн нэг төрөл
ардын төлөөлөгч	төрийн бүх шатанд иргэдийг төлөөлж сонгогдсон хүн
ардын урлаг	ард түмний авьяас билгээр буй болсон бүтээл
ардын хөдөлгөөн	иргэдийн эсэргүүцлээ илэрхийлэх тэмцлийн нэгэн хэлбэр
ардын эмнэлэг	уламжлалт эмнэлэг, уламжлалт анагаах ухаан
ард анги~хөдөлмөрчин ард	ажил хөдөлмөр эрхэлдэг хүн, хүмүүс
ард иргэд	олон иргэд
ард иргэн	ард түмэн
ард олон	а. Тухайн улс болон нутаг дэвсгэрт оршин суугаа нийт хүн ам; б. Хүмүүс
ард түмэн	ард олон, улсын иргэд