1. Эрдсийн хольц агуулсан ургамлын гарал үүсэлтэй, хатуу шатамхай, тунамал чулуу, түлшинд хэрэглэнэ: хүрэн дэлгэрэнгүй...нүүрс (ялзмагт нүүрсний бага зэрэглэлтэй хүрэн бараан, хүрэн өнгөтэй, хатуу шатамхай, тунамал чулуу), чулуун нүүрс (газраас малтан гаргах шимийн гаралтай шатах хатуу ‎биет эрдэс), модны нүүрс (мод шатахад үүсэх шатах хатуу зүйл), хусны нүүрс (хус модыг дутуу шатаан түлш болгосон нь), нүүрс малтах (хар өнгөтэй хатуу эрдсийг газрын гүнээс ухан гаргах), нүүрс түлэх ~ нүүрс тавих (а. Дутуу шатаасан хатуу түлш‎ээр галлах; б. Хар өнгөт‎‎эй хатуу эрдсээр гал түлэх), нүүрсний уурхай (чулуун нүүрс гаргах орд), нүүрсний хог (а. Дутуу шатаасан хатуу түлшний хог; б. Газрын гүн‎ээс малтаж гаргасан ‎эрдсийн хог) - Урд хашааны зах дахь уурын байшингийн нүүрсний хог дээр хаанаас гарч ирснийг бүү мэд. С.Эрдэнэ. Сарны сонат., үнс нүүрс [хоршоо] (шатаж дууссан зүйлээс үлдсэн юм), түлээ нүүрс [хоршоо] (түлшний зүйл), нүүрс хар боловч төмрийг хайлуулна, нэхий ширүүн боловч хүйтнийг халаана [зүйр цэцэн үг] (а. Юмны чанарыг гаднаас нь мэдэх боломжгүй, үзэмж муу боловч тохирсон зүйлдээ хэрэгцээтэй байдаг; б. Эд юмыг өнгөөр магадлах бус ашиг тус, хэрэгцээгээр нь үнэлэх гэсэн санаа), нүүрсийг угаах тутам харлана, алтыг шатаах тутам шарлана [зүйр цэцэн үг] (тухайн зүйлийн мөн чанар илрэх гэсэн санаа); 3. Химийн нэгдэл дэх нүүрстөрөгчийн товчлол.