1. Үзэмжгүй, сайхан биш - “Би гэрт, энэ маань гадаа муухай болоод байж дөнгөх л байгаа даа” гэж дэлгэрэнгүй...
эмгэний хэлэхэд хүү нь хатуу амтай ээждээ энэ удаа эгдүүцсэнгүй. Ш.Гаадамба. Элбэг дээл., муухай дуу (хахир, зэвүү хүрэм дуу) - Үхсэн морины толгойноос үхээрийн могой гарч, муухай дуугаар исгэрч мурилзан гулгаж ирээд... Ц.Дамдинсүрэн. Түүвэр зохиол., муухай зүүд (сэтгэл хирдхийлгэсэн таагүй зүүд), муухай үнэр (эвгүй үнэр), муухай царайлах (царай нь тааламжгүй, сайн биш харагдах), сайхан муухай [хоршоо] (тааламжит болоод тааламжгүй зүйл), *сайхан муухайгаа хуваалцах (зовлон жаргалаа хуваалцах), *муу муухайд нь хүрэх (хараах, доромжлох), *муу муухайгаа дуудуулах (бусармаг, буруу явдлыг нь ил хэлэх) - До захирагчийн эхнэр манайд залуу юм шиг орж ирээд над доромжлуулаад нөхөртөө аль муухайгаа дуудуулаад явж байсныг харсан шүү дээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., мууд муухай нэмэр, муухайд улцан нэмэр [зүйр цэцэн үг] (муу юмыг улам муу болгох гэсэн санаа) - муу ч бол эмтэй нь дээр, муухай ч бол үртэй нь дээр [зүйр цэцэн үг] (муу ч гэсэн гэр бүлтэй, үр хүүхэдтэй гэсэн санаа);муухай дуу | хахир, зэвүү хүрэм дуу |
муухай зүүд | сэтгэл хирдхийлгэсэн таагүй зүүд |
муухай үнэр | эвгүй үнэр |
муухай царайлах | царай нь тааламжгүй, сайн биш харагдах |
сайхан муухай | тааламжит болоод тааламжгүй зүйл |
сайхан муухайгаа хуваалцах | зовлон жаргалаа хуваалцах |
муу муухайд нь хүрэх | хараах, доромжлох |
муу муухайгаа дуудуулах | бусармаг, буруу явдлыг нь ил хэлэх |
мууд муухай нэмэр, муухайд улцан нэмэр | муу юмыг улам муу болгох гэсэн санаа |
муу ч бол эмтэй нь дээр, муухай ч бол үртэй нь дээр | муу ч гэсэн гэр бүлтэй, үр хүүхэдтэй гэсэн санаа |
муухай аашлах | а. Эелдэг бус, ширүүн зан гаргах; б. [шилжсэн] Цаг агаар муудаж хүйтрэх |
муухай үйл хийх | а. Эв найргүй байх; б. Зүй бус хэрэг явдал хийх |
муухай харах | уурлаж, дургүйцсэн янзтай ширүүн харах |
муухай ажил | шударга бус хэрэг явдал |
муухай хүн | а. Нүүр царай, бие галбир сайхан биш б. Муу санаатай, зальтай хүн |
муу юмыг засаж болно, муухай гэмийг арилгаж болно | муу муухай зүйлийг ч янзлан засаж болох |
тэнгэрийн муухай арилах | тэнгэр цэлмэх |
тоогүй муухай | харамсмаар зүйл |
муухай явдал | харамсмаар хэрэг явдал |
Тус толь нь Мөнхгал компанийн зөвшөөрлөөр монгол бичгийн 'Menksoft 2012' үсгийн тиг хэрэглэж байна.
Тус толийн талаарх санал хүсэлтээ
contact@mongoltoli.mn хаягаар ирүүлнэ үү.
© Монгол хэлний их тайлбар толь 2016 он