1. Хүн, амьтны цусны эргэлтийн гол эрхтэн: зүрх булгилах (зүрх долгисон хөдлөх), зүрх дэлгэрэнгүй...дэлсэх (зүрх түг түг хийх) - Өвчтөний зүрх нь дэлсэж амьсгаа нь давхцаж эхлэв. “Эрүүл мэнд” сэтгүүл., зүрх өвдөх (зүрх хөндүүрлэх, зүрхний өвчин эхлэх) - Бадарчийн зүрх нь өвдөөд хэд хоногоос эмнэлэгт хэвтэх байх гэнэ. “Хөдөлмөр” сонин., зүрх өөхлөх (зүрхэнд өөхөн бүрхэвч тогтох), зүрх салганах (зүр савлах), зүрх савлах (зүрх долгисон хөдлөх, зүрхний хойших давхцах), зүрх томрох (зүрх нь хэвийн хэмжээнээс их болох) - Хэт таргалснаас зүрх томрох, хөл хавагнах явдал ч гардаг. “Эрүүл мэнд” сэтгүүл., зүрх хатуурах (зүрхний булчингийн судас нарийсаж цус дутагдаад зүрхэнд шигдээс үүсэж сорвижиж хатуурдаг эмгэг өвчин), зүрх чичрэх (зүрх савлан өвдөж дотор балартах), зүрхний тосгуур (зүрхэн доторх дээд хоёр хөндий), зүрхний ховдол (зүрхний доод талд буй зузаан ханатай хоёр хөндий), зүрхний шигдээс (зүрхэнд цус цочмог дутагдах өвчин) - Сүүлийн үед зүрхний шигдээс өвчнөөр өвчлөх нь нэмэгдэх хандлагатай байна. “Эрүүл мэнд” сэтгүүл., амь зүрх [хоршоо] (амь нас), зүрх судас [хоршоо] (хүн амьтны цусны эргэлтийн гол эрхтэн болоод, цус гүйх гуурс), уушги зүрх [хоршоо] (хүн, амьтны амьсгал, цусны жигд эргэлтийг хангах цул эрхтэн), элэг зүрх [хоршоо] (хүний сэтгэл санаа) - Элэг зүрхээ зангидан нэгтгэнэ. Ч.Чимид, Түүвэр зохиол., *зүрх догдлох (сэтгэл ихэд хөдлөх) - Ахынхаа ирснийг дуулсан Жаргалын зүрх нь догдлоод шалавхан уулзахыг л хүснэ. “Цог” сэтгүүл., *зүрх дэлбэрэх (үнхэлцэг хагарах) - Айсандаа лав тэр эмэгтэйн зүрх нь дэлбэрэхээ шахсан байх даа гэж хээв нэг хэлэв. “Цог” сэтгүүл., *зүрх маажих (сэтгэлийг уяруулан догдлуулах, сэтгэлийг хөдөлгөх) - Санамсаргүй байтал, модон байшингийн цонхны завсраар нэг хөгжмийн эгшиг шургалан орж ирээд, суусан Чулууны зүрхийг маажлан догдлуулахад даруй сэтгэл тогтож ядан, түүнийг дагуулан гарав. Д.Нацагдорж. Нэгэн сэтгэлийг бөмбөрүүлсэн үе., *зүрх түгших (сэтгэл санаа тавгүйтэх) - Хаалга дуугарангуут зүрх түгшээд болохгүй нь. “Хөдөлмөр” сонин., *зүрхэнд хүрэх (бялуурах, шандуурах) - Нялуун утаа нь зүрхэнд хүрэн нүд эрээлжлүүлнэ. Д.Гармаа. Цагаан булаг., *уушги зүрх амаар гарах шахах (а. Айж цочих; б. Ихэд аахилан амьсгаадах; в. Хэт цухалдах), *уушги зүрх сагсайх (ихэд уурлах, бачимдах), *элэг зүрх өмрөх (санаа сэтгэл зовж ихэд шаналах);