Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ЗУУХ III

1. Аливаа амьтны шүд, амаар үмхэх, хазах: нохой зуух (нохой хазах, нохой урах), чоно дэлгэрэнгүй...зуух (чоно хазаж урах) - Нохой зуух уу? гэж гадаа гэв гэнэт танил дуу гарав. Л.Түдэв. Нүүдэл., *аяганы амсар зуух (унд хоол идэж уух) - Цанлигдорж, Дэлэг гуай хоёр хэзээний танил тул амар мэнд мэдэлцэж, аяганы амсар зуух зуур эс бусын юм эрээ цээргүй ярьж эхлэв. Н.Банзрагч. Зам., *араандаа зуух (муу санах, хорсол өвөрлөх);

2. Шүд, уруулаа хавсран нийлүүлэх: тамхи зуух (амандаа тамхи үмхэх), хөмхий зуух (а. Доод уруулыг хазах; б. дэлгэрэнгүй...

3. Өрөлбө, хазуур зэрэг багажаар хавчих, чимхэх;

4. Зуурах: хөрөө зуух (давирхай ихтэй нойтон мод хөрөөдөхөд хөрөөний ир зуугдаж даахгүй байх);

5. Хэмнэх: зууж идвэл зуу хоног, цатгаж идвэл нэг хоног [зүйр цэцэн үг] (юм хэдий элбэг байвч гамнахгүй бол амархан барагдана гэсэн дэлгэрэнгүй...

нохой зуух	нохой хазах, нохой урах
чоно зуух	чоно хазаж урах
аяганы амсар зуух	унд хоол идэж уух
араандаа зуух	муу санах, хорсол өвөрлөх
тамхи зуух	амандаа тамхи үмхэх
хөмхий зуух	а. Доод уруулыг хазах; б. Дургүйцэл илэрхийлэх, өш өвөрлөх
хэлээ хөндлөн зуух	а. Биеэ барьж ярихгүй байх; б. Согтох
шазуур зуух	а. Араагаа чанга хазаж, зуух; б. Тэвчих - Буян нэвт хатгагдсан гуяны шарх руу ногоон тамхи хийж, цамцаа урж боогоод шазуур зуун босож Л.Түдэв. Уулын үер; в. Өшөө өвөрлөн занах - Чи түүнд зулгуйдаж, итгэлтэй хүн болох гээд биднийг шүдний чигчлүүр шиг санаж яваа биз гэж Цогтдарь шазуур зуун хэлэв. Ж.Пүрэв. Аянга
шүд зуух	а. Шүдээ чанга хазах; б. Шийр зааж тэвчих, тэсвэрлэн гаргах; в. Бусдад өшөө хорслоо хадгалах
явсан нохой яс зуух	зүгээр суулгүй явж, юм бүтээсэн хүн сайн сайхан амьдарна гэсэн санаа
хөрөө зуух	давирхай ихтэй нойтон мод хөрөөдөхөд хөрөөний ир зуугдаж даахгүй байх
зууж идвэл зуу хоног, цатгаж идвэл нэг хоног	юм хэдий элбэг байвч гамнахгүй бол амархан барагдана гэсэн санаа