ДӨРВӨН

1. Гурав дээр нэгийг нэмсэн нь, тэгш тоо: дөрөв дэх (дугаарласан зүйлийн дөрөвт тохиох нь) - дэлгэрэнгүй... Ц. Дамдинсүрэн. Морь шинжээч Жомбоо хүү., дөрөв дэх өдөр (долоо хоногийн дөрөвдүгээр өдөр, пүрэв гараг), бид дөрөв (бидний дөрвөн хүн) - Дажив өвгөн, Миеэ, Юмхүү бид дөрөв, хоол хүнсээ бэлтгэн, алх дөш хадуур тармуураа авч хадландаа гарав. Б. Нямаа. Бид гурав., дөрвөн арга (тооны нэмэх, хасах, үржүүлэх, хуваах үйлдэл), дөрвөн бэрх (дөрвөн шагай орхиж буулгасан морь, хонь, ямаа, тэмээ) - Эмээгийн өгсөн шагайгаар шагалцаж, бас дөрвөн бэрх хаяж, өдөржин тоглодог байв. Д. Цэдэв. Унага., дөрвөн бух (таван буудалт нэгэн зүйл хөлөгт тоглоом), дөрвөн давхар (давхрын тоо дөрөв), дөрвөн дугуйт (автомашин), дөрвөн зовхис (дөрвөн зүгийн завсар; баруун өмнө, баруун хойд, зүүн өмнө, зүүн хойд зүг), дөрвөн зүг (умар, өрнө, дорно, өмнө) - Битүү ойд дөрвөн зүг, найман зовхисоос зогсоо чөлөөгүй буудуулж байсан үе билээ. Б.Полевой. Эцсийн бүлэгт., дөрвөн махбод (шороо, ус, гал, хий махбод; монгол зурхайд долоон гараг, хорин найман одыг дөрвөн махбодоор дүрэмжүүлэн хуваана), дөрвөн махранз (сүм дуганы үүдэнд залдаг догшин дүр бүхий Ёлхорсүрэн, Пагжийбуу, Жанмисан, Нянтайсүрэн бурхад), дөрвөн мөрт (дөрвөн мөрөөс бүтэх шүлэг) - Япон залуу монгол дөрвөн мөрт хайлж байна. Д. Маам. Сахиус, сүнс хоёр., дөрвөн мөч (хүн, амьтны хөл, гишүүн) - Хөх чонын дөрвөн мөч мэдэгдэхүйц сульдаж, нэг их хол тасран зайлж чадахгүй байлаа. Т. Баасансүрэн. Тал., дөрвөн нүдэт нохой (хөмсөг нь тод толбо болж харагдах халтар нохой; хоёр нүдтэй нь холбож ийн нэрлэдэг), дөрвөн ойрад (ойрадын доторх дөрвөн ястан болох торгууд, дөрвөд, өөлд, хошуудын ерөнхий нэр) - Монголын зүүн баруун түмэн, дөрвөн ойрад бүгдээрээ нэгэн хааны мэдэлд нэгдэж захирагдвал бид Мин улсаас айх байтугай, харин айлгаж чадна. Ш. Нацагдорж. Мандхай цэцэн., дөрвөн өглөг [хуучирсан] (эдийн, номын, зоригийн, тэвчихийн өглөг), дөрвөн өндөр (хааны дөрвөн урт хавирга, дал дөрвөн өндөр) - Хонины баруун хааны дөрвөн өндөр хавирга, мөн зөв талын шаант чөмгийг гүүн зэлний адагт шатааж тайх ёслолыг Цоросбай гүйцэтгээд суудалдаа буцан сууж найр үргэлжлэв. Ш. Нацагдорж. Мандхай цэцэн., дөрвөн өнцөгт (дөрвөн тал, булан бүхий зүйл), дөрвөн тал малгай (голдуу өвөл өмсдөг хив малгай), дөрвөн улирал (хавар, зун, намар, өвөл) - Өвөл, хавар, зун, намар ээлжлэн дөрвөн улирал өөр өөрийн өнгөөр солигдсоор байвч тэр жилийн өвлөөс энэ жилийн өвөл, тэртээх жилийн намраас өнөө жилийн намар өөр болсон юм юу байна даа. С. Надмид. Хар нүдэн. дөрвөн хөл (амьтны дөрвөн гишүүн) - Өлөгчин өөрийн эрхгүй цуцан зогсож, гийнан гаслан газар хөрвөөн унасан бөгөөд дөрвөн хөлөө дээш харуулан нам тайван нүд анив. Д. Намдаг. Хөгшин чоно ульсан нь., дөрвөн хөллөх (хүн хоёр гар, хоёр хөлөөр зэрэг газар тулах), дөрвөн хүчтэн (барс, заан, хангарди, луу), дөрвөн цаг (жилийн дөрвөн улирал) - Дөрвөн цагийн эргэлтэд дураар нүүх нутагтай, таван зүйлийн тарианы хөрс шороот газартай. Д.Нацагдорж. Бүрэн түүвэр., дөрвөн цагийн их хурим (1295 онд Чингис хааны онгон тахилгыг хийж байхаар хааны зарлиг гаргаж мөрдсөн их ёслол; цагаан сүргийн их тахилга-луу сарын хорин нэгэн, нуурын их тахилга-морин сарын арван зургаан, ногт сэргийн хурим-нохой сарын арван хоёрон, тасман тайлга-хулгана сарын гурван), эвтэй дөрвөн амьтан (заан, мич, туулай, тагтаа; тумбааш) - “Эвтэй дөрвөн амьтан” гэдэг үлгэрийг маш сайн уншаад ирээрэй гэж багш хэлсэн байсан юм. З. Түмэнжаргал. Гэмшил;


2. Сар өдрийн дарааллаар дөрөв тохиох нь: шинийн дөрвөн (шинэ сарын дөрөв дэх өдөр).