Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ДОГШИН

1. Эмнэг хангал: догшин морь (унаж эдэлж байгаагүй хангал морь) - Догшин морины чөдөр, номхон дэлгэрэнгүй...морины ногт болъё. ААЗ., догшин салхи (асар хүчтэй салхи) - Сэрүүн догшин салхи нь сэрвэн хаданд исгэрнэ. О. Дашбалбар. Элегия., зэрлэг догшин [хоршоо] (атар онгон, эмнэг хангал) - Бугын дуу хад харших адил нүргэлэн нэг л этгээд, зэрлэг догшин, тэр гэж илэрхийлэн хэлэхийн аргагүй содон соргог сонсогдох ажээ. Т. Баасансүрэн. Бутач., ардаг догшин [хоршоо] (эмнэг догшин) - Айл саахалтын аль л ардаг догшин, хангал малтай ноцолдож явсан түүний гутал хувцас тэсдэггүй байсныг бодвол үнэндээ тэр жаргаж эхэлжээ. Г. Нямаа. Өртөө буюу дэр мод., атар догшин [хоршоо] (эдэлж сургаагүй эмнэг хангал; эмнэг догшин), эмнэг догшин ~ догшин эмнэг [хоршоо] (мал адгуусны эдэлгээ уналгад сураагүй ардаг онгон нь) - Нэг өдрийн дотор арван гурван догшин эмнэг морийг тойлголов. В.Инжаннаши. Хөх судар;

2. Хатуу, аагтай: догшин архи (хатуу архи), догшин амт (хүчиллэг чанга амт), догшин айраг (хахарч дэлгэрэнгүй...

3. Хүний зан байдлын түргэн хурц, хэрцгий ширүүн: догшин хүн (ааш зан ширүүн хурц хүн) - Их л яаруу догшин морилж явсан лам мөн дэлгэрэнгүй...ажээ. Ж.Дамдин. Үймээний жил., догшин авир (аашилж зандрах, занчиж зодохоос үл буцах ширүүн зан авир) - Зэрлэг догшин авир нь гэнэт бадарч сүйд хийхийг хэн байг гэхэв. П. Баярсайхан. Нохойн хэвтэр., догшин зан (уур омог ихтэй зан), догшин түрэмгий (аливаа зүйлийг эз дийлэх гэсэн балмад дээрэнгүй зан авир), тэрсүү догшин [хоршоо] (бусдын мэдэлд орохыг хүсдэггүй, ширүүн зан авиртай), харгис догшин [хоршоо] (хэрцгий, хайрлах энэрэх сэтгэлгүй) - Төрөлхийн харгис догшин, эвдэж бусниулах дуртай, нүдэндээ харагдсан бүхнийг сүйтгэдэг гэнэ. Ш. Нацагдорж. Мандхай цэцэн., хэрцгий догшин [хоршоо] (харгис хэрцгий авирлах ёс бус зан байдал), ширүүн догшин [хоршоо] (харгис хатуу авир) - Урссан ус нь их л ширүүн догшин бөгөөд заримдаа гуу жалгад цутган орж уруу газар маш түргэн урсан бууна. С. Буяннэмэх. Алсыг зорьсон алтан загас., догшин долгин [хоршоо] (тогтворгүй ширүүн зан ааш) - Мэнлэ нас дөчийг шахаж дүр авир маш догшин долгин, ужид нөр, асар хурьцал нисваанистай. В.Инжаннаши. Хөх судар., догшин харгис [хоршоо] (а. Зан аашны хэрцгий балмад нь; б. Дайсан - Тэнгэрийн цэрэг дөрвөн зүгийн догшин харгисыг арилгаж шударга сайныг өргөн явах бөгөөтөл ... В.Инжаннаши. Хөх судар);

4. Эртний монголын язгууртны нэгэн зүйл цол - Байшинхор догшны хөвүүн Тумбинай сэцэн бүлгээ. Монголын нууц дэлгэрэнгүй...

5. Сүрлэг онгон, дагшин: догшин уулс (сүрлэг сайхан уулс) - Хасаг Жаргалантын догшин уулс зүүн урагшаа хошуурч, сондгойдуухан дэлгэрэнгүй... Д.Нямаа. Тэмээний нутаг.

догшин морь	унаж эдэлж байгаагүй хангал морь
догшин салхи	асар хүчтэй салхи
зэрлэг догшин	атар онгон, эмнэг хангал
ардаг догшин	эмнэг догшин
атар догшин	эдэлж сургаагүй эмнэг хангал эмнэг догшин
эмнэг догшин ~ догшин эмнэг	мал адгуусны эдэлгээ уналгад сураагүй ардаг онгон нь
догшин архи	хатуу архи
догшин амт	хүчиллэг чанга амт
догшин айраг	хахарч хатуурсан айраг
догшин болд төмөр	сайтар хатаагдсан хатуу чанартай болд
догшин хор	агшин зуурт үхүүлэх чанартай хор
догшин шүү	газрын шүлтэт аммоний нитратуудын ерөнхий нэр
догшин хүн	ааш зан ширүүн хурц хүн
догшин авир	аашилж зандрах, занчиж зодохоос үл буцах ширүүн зан авир
догшин зан	уур омог ихтэй зан
догшин түрэмгий	аливаа зүйлийг эз дийлэх гэсэн балмад дээрэнгүй зан авир
тэрсүү догшин	бусдын мэдэлд орохыг хүсдэггүй, ширүүн зан авиртай
харгис догшин	хэрцгий, хайрлах энэрэх сэтгэлгүй
хэрцгий догшин	харгис хэрцгий авирлах ёс бус зан байдал
ширүүн догшин	харгис хатуу авир
догшин долгин	тогтворгүй ширүүн зан ааш
догшин харгис	а. Зан аашны хэрцгий балмад нь; б. Дайсан
догшин уулс	сүрлэг сайхан уулс

ᠳᠣᠭᠰᠢᠨ

doγsin

ХӨРШ ҮГ

Өргөн хэрэглээний үг

Явцуу хэрэглээний үг

Аман зохиол

Нэр томьёо

ТОШЛОГ

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ХӨРШ ҮГ

ТОШЛОГ

Мэдээлэл

Бусад

Сошиал сайт

Толийн тухай