Хүн, амьтны бие дэх булчингийн бүлх шандас, ургамлын судал ширхэг: шөрмөс сайтай (булчин шандас дэлгэрэнгүй...сайтай, чадалтай), шөрмөс татах (шөрмөс, шандас агшин өвдөх, эвгүй болох), шөрмөсөн утас (бод малын, голдуу үхрийн шөрмөсөөр хийсэн утас, монгол гутал оёход хэрэглэнэ), шөрмөсөн чулуу (шөрмөс мэт торгомсог бат бэх, нягт ширхэгтэй, галд тэсвэртэй нэг зүйл чулуулаг, өргөн хэрэглээний эдлэл хийнэ), шөрмөсөн утас (үхрийн шөрмөсөөр хийсэн утас), шөрмөсөөр оёх (эд зүйлийг шөрмөсөн утсаар оёх), булчин шөрмөс [хоршоо] (хүн, амьтны бие махбодын эд эрхтнийг хөдөлгөх эрхтэн) - Булчин шөрмөс минь шинэ эсээр төлжин, зориг хүч эрчлэн нэмсэн мэт санагдаж байлаа. “Утга зохиол урлаг” сонин., судас шөрмөс [хоршоо] (бие махбодын цус гүйх нимгэн гуурс болоод булчингийн бүлэг шандас), шандас шөрмөс [хоршоо] (а. Хүн, амьтны булчингийн эд эс; б. Хүн амьтны хүч тэнхээ, чийрэг чадалтай нь) - Бүх бие нь хөнгөрч, шандас шөрмөс нь хөвчлөн чангарав. С.Эрдэнэ. Малын хөлийн тоос., *шөрмөс заах (а. Гөжих, тэгэхээс тэгэх - Тэр хоёр өөртэй нь байр суурь булаацалдаж, шөрмөс зааж байгаа юм шиг санагдаад тун болдоггүй. Ч.Чимид. Хавар намар; б. Хатуужил тэсвэртэй, бэрхшээлд сөхөрдөггүй - Энэ Бадраа Галт хоёр мөн ч шөрмөс заагаад байх шив. Л.Ванган. Эзэд).