1. Юмыг далдуур хорлох чадалтай гэх хий хоосон юм: буг чөтгөр [хоршоо] (сүг сүнс, юмыг далдуур хорлох дэлгэрэнгүй...чадалтай гэх хий хоосон юм), албин чөтгөр ~ чөтгөр албин [хоршоо] (ад чөтгөр) - Хувилгаан сахиус магад буй болбоос чөтгөр албины явдал мөн магад юм. В.Инжаннаши. Хөх судар., чөтгөр шулам [хоршоо] (эр эм дүд) - Тэдний үг хэлийг хүн байтугай чөтгөр шулам ч мэдэхгүй. “Цог” сэтгүүл., чөтгөр бөөс ~ чөтгөр хорхой (бясааны өөр нэр), *чөтгөр орох (эвдрэлцэх, муудалцах, түнжин хагарах) - Үүнээс эхэлж, хадам хүргэн хоёрын дундуур чөтгөр орж, хүйтэн харьцаа буй болжээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *чөтгөр тогтох аргагүй (байхын аргагүй, маш хүйтэн) - Тэр агуулахын дотор үнэндээ чөтгөр тогтохын аргагүй хүйтэн байв. С.Бадраа. Нисгэгч., *чөтгөрийн гал (зарим чулуулаг, амьтан, амьтны яс, ургамлын нэхдэс тэргүүтэнд байх фосфор харанхуйд сүүмэлзэн харагдах нь); чөтгөрийн идээ [ургамал] (жижиг жижиг цэцгүүдтэй, нэг зүйл олон наст ургамал), занг нь мэдэхгүй бурхнаас, занг нь мэддэг чөтгөр дээр [зүйр цэцэн үг] (таньдаг мэддэгээ түших нь дээр гэсэн санаа);