Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ХӨӨХ I

1. Үлдэх, илгээх, араас нь нэхэх - Хөөж яваа эзэн нь бараагүй боловч “хаая, хүүе” хашхирах дуу нь дэлгэрэнгүй...цуурайтна. Д.Намдаг. Цаг төрийн үймээн., нэхэн хөөх (нэхэн үлдэх), үлдэн хөөх (шахан зайлуулах), хойноос нь хөөх (хойноос нь нэхэх), хөөж гүйцэх (үлдэж нэхэх), *сүүдрээ хөөх (үр ашиггүй, дэмий зүйл хийх), *чулуу хөөх (бусдад хууртан буруу явах, бусдад мэхлэгдэх);

2. Хүн, амьтныг байгаа газраас нь зайлуулах - Түүнийг ажиглан өдрийг нуугдаж өнгөрүүлээд үдэш мордож адуунаас хэдэн сайхан морьд ялган хөөж дэлгэрэнгүй...билээ. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., гэрээсээ хөөх (гэртээ байлгахыг хүсэхгүй байх, явуулахыг хүсэх), ялаа хөөх (ялаа зайлуулах), зайлуулан хөөх (зайлуулан явуулах), хөөх туух [хоршоо] (зайлуулан явуулах);

3. Ямар нэгэн юманд шунан хөөцөлдөх: зугаа цэнгэл хөөх ~ жаргал цэнгэл хөөх (зөвхөн жаргаж цэнгэхийг бодон бусад зүйлийг үл ойшоох) дэлгэрэнгүй...

4. Өөр өөрийн ажил төрлөө гүйцэтгэх: мөр мөрөө хөөх (тус тусын ажил төрлөө эрхлэн амьдрах), зам мөрөө хөөх (мөр дэлгэрэнгүй...

5. [шилжсэн] Огцруулах, эрхийг нь хасах: намаас хөөх (намаас зайлуулах, намын гишүүнээс хасах), сургуулиас хөөх дэлгэрэнгүй...

6. [шилжсэн] Сарниулах, бутаргах, алга болгох: бодол хөөх (бодол сарниулах, алга болгох), үүл хөөх (салхи гарч үүл дэлгэрэнгүй...

7. [шилжсэн] Эр амьтны ороо орж эм амьтныг дагах: бух үнээ хөөх (бухын ороо орж үнээ дагах), ухна ямаа хөөх (ухнын дэлгэрэнгүй...

8. [шилжсэн] Шаардах, хэрэглэх, нэхэж авах: улаа хөөх (улаа нэхэх, улаа хэрэглэх).

нэхэн хөөх	нэхэн үлдэх
үлдэн хөөх	шахан зайлуулах
хойноос нь хөөх	хойноос нь нэхэх
хөөж гүйцэх	үлдэж нэхэх
сүүдрээ хөөх	үр ашиггүй, дэмий зүйл хийх
чулуу хөөх	бусдад хууртан буруу явах, бусдад мэхлэгдэх
гэрээсээ хөөх	гэртээ байлгахыг хүсэхгүй байх, явуулахыг хүсэх
ялаа хөөх	ялаа зайлуулах
зайлуулан хөөх	зайлуулан явуулах
хөөх туух	зайлуулан явуулах
зугаа цэнгэл хөөх ~ жаргал цэнгэл хөөх	зөвхөн жаргаж цэнгэхийг бодон бусад зүйлийг үл ойшоох
яргуй хөөсөн ямаа шиг	ямар нэг сайхан юмны араас шунан хөөцөлдөх
мөр мөрөө хөөх	тус тусын ажил төрлөө эрхлэн амьдрах
зам мөрөө хөөх	мөр мөрөө хөөх
замаа хөөх	а. Замд гарах; б. Аян замаа үргэлжлүүлэх
мөр хөөх	нэг зүйлд бие сэтгэлээ зориулан ажиллаж амьдрах
сургууль хөөх	сургууль дамжин суралцах
намаас хөөх	намаас зайлуулах, намын гишүүнээс хасах
сургуулиас хөөх	сургуульд сурах эрхийг нь хасах
бодол хөөх	бодол сарниулах, алга болгох
үүл хөөх	салхи гарч үүл сарниулах
бух үнээ хөөх	бухын ороо орж үнээ дагах
ухна ямаа хөөх	ухнын ороо орж эм ямааны араас хөөцөлдөх
улаа хөөх	улаа нэхэх, улаа хэрэглэх