Монгол хэлний их тайлбар толь

А Б В Г Д Е Ё Ж З И К Л М Н О Ө П Р С Т У Ү Ф Х Ц Ч Ш Э Ю Я

ХОШУУ I

Хүн амьтны ам хамрын үзүүрийн тус газар: хошуу хүргэх (а. Үнсэж таалах; б. [шилжсэн] Хов хэлэх), дэлгэрэнгүй...

2. Идэх хоолтой явах - Муу охин чинь ... манайхны буянд хошуу тосдож явах заяатай хүн юм даа гэж Донхор ажиг сэжиггүй айлдавдэлгэрэнгүй...style="font-size: 10px;">. Л.Түдэв. Уулын үер), *хошуу хавчуулах (а. Хов жив зөөх; б. Бусдын ярианы дундуур хөндлөнгөөс орж ярих), *хошуу холбох (а. Их л дотно байдалтай тэрүүхэндээ юм ярих - Ямар нэгэн чухаг зүйлсээ догдлон ярилцаж, хоёул тун их баяр хөөртэй хошуу холбон сажилна. Ж.Дамдин. Үймээний жил; б. Зэрэгцэн явах - Ооно шаргачин, янзага зулзага хошуу холбон довтлохуйяа миний сэтгэл сонирхон таалж эх нутгаа магтана. С.Дашдэндэв. Аялах замд), *хошуу хүргэх (хов зөөх), *хошуу худалдах (хов зөөж, хов мэдүүлж шан авах) - Хөндлөн хошууны Гарваа хүүхэн нь хошуу худалддаг нь юуных вэ. ААЗ., *хошуу цорвойх (хошуу дэвсэх, бусдыг гуйж царайчлах) - Хошуу туслагч гэрт нь ирээд хошуугаа цорвойлгон мөнгө зээлдүүлэхийг гуйж, царайчлан байгаа сайхан дүрс нүдэнд нь харагдах шиг болж инээмсэглэн хөмсгөө зангидав. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., *зэс хошуу (алтан хошуу), *алтан хошуу (бусдыг сэмээр ховлон, хов зөөдөг хүн, ховч), *алтан хошуу өргөх (хов зөөх) - Сүүлд сонсоход хэдэн адууны тухай нутгийнхандаа ярьсныг хэн нэгэн хүн хулгайн хэрэг болгож алтан хошуу өргөчихсөн байв. С.Эрдэнэ. Өвгөн хүн чулуу хоёр., хошуу нэмэхэд амар, хуруу нэмэхэд хэцүү [зүйр цэцэн үг] (ажлыг хэлэхэд амар, хийхэд хэцүү гэсэн санаа), хошуу нэмэхээр хуруу нэм [зүйр цэцэн үг] (ажил хийж байхад ам яриа нэмэхийн оронд гар биеэр тусал гэсэн санаа) - Нямаа гуай ер нь морь сойход ядахдаа хошуу ч нэмэхгүй юм даа гэж Итгэлт хэлэв. Ч.Лодойдамба. Тунгалаг Тамир., нохойн хошуу [ургамал] (иш мөчирт сондуу бүхий бутанд ургадаг жимс, өнгө улаан, амт хүчтэй, эмнэлэгт хэрэглэнэ).

хошуу хүргэх	а. Үнсэж таалах; б. [шилжсэн] Хов хэлэх
шувууны хошуу	шувууны амны дээд доод шовх хос эвэрлэгээс бүтэх хавчих тонших үзүүр
таван хошуу мал	хонь, ямаа, үхэр, адуу, тэмээ
хошуу билүүдэх	хэрэлдэхээр зэхэх
хошуу дүрэх	өөрт хэрэггүй, хамаагүй зүйлд хөндлөнгөөс оролцох, илүү үг хэлэх
хошуу дэвсэх	тал засан аргадах
хошуу нэмэх ~ хошуу нэмэрлэх	а. Ажил хийхийн оронд дэмий хоосон үг ярих; б. Үг нэмэрлэх, зөвлөгөө өгөх
хошуу өргөх	хов зөөх
хошуу тосдох	а. Юм идэх - Чимх дарь тугалгаа амь шигээ хайрлаж, хааяа нэг хангай дэлхийн хишиг хүртэж хошуу тосдох нь ховор тохиолдог баяр билээ. Д.Наваансүрэн Минжийн хангай 2. Идэх хоолтой явах - Муу охин чинь ... манайхны буянд хошуу тосдож явах заяатай хүн юм даа гэж Донхор ажиг сэжиггүй айлдав. Л.Түдэв. Уулын үер
хошуу хавчуулах	а. Хов жив зөөх; б. Бусдын ярианы дундуур хөндлөнгөөс орж ярих
хошуу холбох	а. Их л дотно байдалтай тэрүүхэндээ юм ярих; б. Зэрэгцэн явах
хошуу хүргэх	хов зөөх
хошуу худалдах	хов зөөж, хов мэдүүлж шан авах
хошуу цорвойх	хошуу дэвсэх, бусдыг гуйж царайчлах
зэс хошуу	алтан хошуу
алтан хошуу	бусдыг сэмээр ховлон, хов зөөдөг хүн, ховч
алтан хошуу өргөх	хов зөөх
хошуу нэмэхэд амар хуруу нэмэхэд хэцүү	ажлыг хэлэхэд амар, хийхэд хэцүү гэсэн санаа
хошуу нэмэхээр хуруу нэм	ажил хийж байхад ам яриа нэмэхийн оронд гар биеэр тусал гэсэн санаа
нохойн хошуу	иш мөчирт сондуу бүхий бутанд ургадаг жимс, өнгө улаан, амт хүчтэй, эмнэлэгт хэрэглэнэ